သုဝဏၰဘူမိ ။ (ဃ)။ သုဝဏၰဘူမိ တိုက္ပြဲ၏ အလားလာေကာင္းေသာ တင္ျပမႈမ်ား။

တည္ေနရာ ႐ွာရာဝယ္ ။

ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဇာတကအ႒ကထာ၊ အဂုတၱရကထာ၊ ပါရာဇိက အ႒ကထာ၊ မိလိႏၵပဥွာ တို႔က သုဝဏၰဘူမိအမည္ကို ေဖာ္ထုတ္လ်က္ တည္ေနရာအေနအ ထားကို ညႊန္ျပခဲ႔ျပီးျဖစ္ပါသည္ ။ ယင္းတို႔ကို အစဥ္အလာ မွတ္တမ္း မ်ားအျဖစ္သာသတ္မွတ္၍ သိပၸံနည္းက် ဆန္းစစ္ ခဲ႔ျခင္း မရွိေသးေပ။ ယင္းတ္ု႔ိကို အေထာက္အကူျပဳေသာ ေဒသတြင္းသား တို႕၏ ရာဇဝန္က်မ္းမ်ား ၊ ေက်ာက္စာေမာ္ကြန္း မ်ားကိုလည္း ေခတ္ျပိဳင္ အေထာက္အထား မ်မဟုတ္သျဖင့္ ဒ႑ာရီမ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟုသတ္မွတ္ပါသည္ ။ သမိုင္းဆရာ မ်ားအတြက္ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ပံုျပင္မ်ား ဟု တိုင္းရင္းရာဇဝင္မ်ား ကို ျငင္းပယ္ၾကမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း စာေပအကၡရာ မေပၚထြန္းမီ ကလူ႔သမိုင္းကို ေလ့လာမည့္ ေ႐ွးေဟာင္းသုေတသန ပညာ႐ွင္ မ်ားအတြက္မူ ၎ရာဇဝင္ထြက္ အေထာက္အထား သဲလြန္စ ကို ႐ွာနိုင္လိမ့္မည္ျဖစ္သည္ ။ တိုင္းရင္း အေထာက္အထားမ်ား မွ သုဝဏၰဘူမိ အေၾကာင္းကိုေဖာ္ျပရန္ ေနရာေဒသနွင့္ အခ်ိန္ ( ရက္စြဲ ) ကိုသိသာေစရန္ ကာလအပိုင္းအျခား ( Date ) နွင့္ အျဖစ္အပ်က္ ( Event ) ကိုေဖာ္ညႊန္း တင္ျပရပါမည္ ။ အေနာက္တိုင္း သမိုင္းတင္ ရက္စြဲကို ခရစ္နွစ္ နွင့္ေဖာ္ျပလ်က္ ႐ွိသကဲ႔သို႔ အေ႐ွ႕တိုင္း အိႏိၵယ ၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း နိုင္ငံတို႔၏ သမိုင္း အတြက္ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံလြန္သည့္နွစ္ သာသနာ သကၠရာဇ္ ကိုသံုး ေလ့႐ွိသည္ ။ ယခု သုဝဏၰဘူမိ သမိုင္းကိုလည္း ျဖစ္ရပ္ၾကီး ငါး ရပ္နွင့္တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးသင့္ပါသည္ ။

(၁)။တည္ေနရာ အေပၚ အျငင္းပြားမႈ။

သုဝဏၰဘူမိ ။

သုဝဏၰဘူမိ တိုက္ပြဲ။

(၁)။တည္ေနရာ အေပၚ အျငင္းပြားမႈ။

ဦးရည္စိန္ ။

ေတာ္လမီ၏ ပထဝီဝင္ က်မ္းတြင္ပါဝင္ေသာ ေ႐ႊကၽြန္း ၊ ေ႐ႊကၽြန္းဆြယ္သည္ လည္းေကာင္း ၊ အ႐ွင္ ယီေက်ာင္း၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္းလာ ေ႐ႊကၽြန္း ( က်င္းက်ိဳး) သည္ လည္းေကာင္း ၊ အာရပ္ ( အာေရဗ်) မွတ္တမ္းလာ Zabaj သည္လည္းေကာင္း ထပ္တူညီေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ေတာ္လမီ၏ ပထဝီက်မ္းက ေျမပံုနွင့္ ယခု အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ ေျမပံုတို႔ကို ထပ္၍ၾကည့္လွ်င္ ေတာ္လမီက်မ္းတြင္ ရည္ညႊန္းထား ေသာ ေ႐ႊကၽြန္းသည္ အာ႐ွတိုက္၏ ေတာင္ဖက္ အစြန္ဆံုး ေနရာ တြင္ ႐ွိေၾကာင္းကို ေတြ႕ရသည္ ။ တဖန္ ေတာ္လမီ၏ ပထဝီဝင္က်မ္းသည္ Besynga ( သို႔မဟုတ္ အိႏိၵယ က်မ္းဂန္လာ Vessunga ေဝသုဂၤ ) ကိုေဖာ္ျပျပီးေနာက္ Sarabak ေကြ႕ၾကီး ေျမာက္ဖက္တြင္ ျမိဳ႕ၾကီးေလးျမိဳ႕ကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ေ႐ႊကၽြန္း ကို Sarabak ေကြ႕ သို႔မဟုတ္ မုတၱမေကြ႔တြင္႐ွိေၾကာင္း မေဖာ္ျပထားခဲ႔ေပ။ အ႐ွင္ယိက်င့္သည္ ခရစ္နွစ္ ၇ ရာစုအခါ၌ စူမၾတကၽြန္းကို ေ႐ႊကၽြန္းဟု နွစ္ၾကိမ္ေဖာ္ျပထားခဲ႔သည္ ။ ဤကား သကၠတ ဘာသာ Suvrgmadviba သို႔မဟုတ္ ပါဠိဘာသာ သုဝဏၰ ဒီပကို တ႐ုတ္ဘာသာျဖင့္ တိုက္႐ိုက္ ျပန္ထားျခင္းျဖစ္သည္ ။ထို႔အျပင္ အာေရဗ် ( အာရပ္ ) ပထဝီဝင္ ဆရာ ဗီ႐ူနီသည္ Zabaj ကၽြန္းမ်ား သီရိဝိဇိယ နိုင္ငံတည္ ႐ွိထား ေသာ ကၽြန္းကို ဟိႏၵဴလူမ်ိဳးတို႕က Suvarn Div သုဝရ္ဏဒိြပ Suvrana Dvipa ဟုေခၚေၾကာင္းအတိအက် မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ႔သည္ ။ သီရိဝိဇိယနိုင္ငံတည္ရာ ဌာနသည္ စူမၾတကၽြန္းပင္တည္း ။ ထို႔အျပင္ အိႏိၵယနိုင္ငံ ေသာမေဒဝ ျပဳစု ေသာ သမုဒၵရာပံုျပင္၌ ဂုဏဝတီ မင္းသမီးသည္ ကဠဟ ယခု မေလး႐ွား အေ႐ွ႕ဘက္ ကမ္းေျခ႐ွိ (Kedah ) မွ အိႏိၵယ နိုင္ငံသို႔ အျပန္ခရီးတြင္ သုဝရ္ဏဒိြပ ( သုဝဏၰဒီပ ) ကၽြန္းတြင္ သေဘာၤ ပ်က္ခဲ႔ ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားရာ ဂုဏဝတီ မင္းသမီးစီးခဲ႔ေသာ သေဘၤာသည္ မေလးကၽြန္းဆြယ္ အေ႐ွ႕ဘက္ကမ္းမွ စူမၾတား ကၽြန္း ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ေက်ာ္ျပီး အိႏၵိယနိုင္ငံသို႔ ျပန္လာ ရျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ခရစ္နွစ္ ၂- ရာစုမွ ၁၁- ရာစုအထိ အိႏိၵယ၊ ဂရိ၊ တ႐ုတ္ နွင့္ အေရဗ် မွတ္တမ္းအေစာင္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထား ေသာ သုဝရ္ဏဒိြပ/သုဝဏၰဘူမိ သို႔မဟုတ္ သုဝဏၰ ဒီပ/သုဝဏၰဘူမိ သည္ မုတၱမေကြ႔ ေျမာက္ဘက္တြင္မ႐ွိနိုင္ ။ ယခုစူ မၾတကၽြန္းတြင္သာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္႐ွား၏ ။

ျမန္မာရာဇဝင္မ်ားကို ခုခံကာကြယ္သူ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ ဆိုတာ

ေမြးသကၠရာဇ္ - ၁၈၊၅၊၁၉၀၉ မိဘအမည္ - အေရးပိုင္ ဦးဖိန္း + ေဒၚမိမိ မြးခ်င္း - ခုနွစ္ေယာက္ ( ပဥၥမေျမာက္သားျဖစ္သည္ )

ေမြးရပ္ - ပဲခူး

ကြယ္လြန္ခ်ိန္ - ၁၀၊၅၊၁၉၇၈

ကြယ္လြန္သည့္ ေနရာ - ျမန္မာနိုင္ငံ

နိုင္ငံသား - ျမန္မာ

အလုပ္အကိုင္ - စာေရး ဆရာ ၊ ျမန္မာနိုင္ငံ သုေတသန အသင္း၏ ဥကၠဌ ၊ ျမန္မာ့သမိုင္း ေကာ္မ႐ွင္ - ဒုတိယ ဥကၠဌ ၊ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ေလ့လာေရး ဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ၊ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံ သီရိလကၤာ ဆိုင္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ သံအမတ္ၾကီး။
ဇနီး - ေဒၚတင္လွ

မိခင္တကၠသိုလ္ - ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္။(မွတ္ခ်က္။ တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားခ်ိန္တြင္ အသက္ -၁၅ နွစ္သာ႐ွိေသးသည္။) London school of Economic၊ Queen College, Cambridge ,England.၊ Trinity College, Dublins , Ireland ၊ University of Paris ၊ Oxford , United Kingdom ၊

တိဘက္ - ျမန္မာတို႔ ၏ ရနိုင္သမွ် ေျခရာ။

( ၁ )။ ေယ်ဘုယ လူမ်ိဳးစုမ်ား ခြဲျခားပံု ကမာၻေပၚတြင္ လူမ်ိဳးစု မ်ား ( ဝါ ) မ်ိဳးႏြယ္စု သံုးမ်ိဳး ခြဲျခားထား ပါသည္။ အသားမည္း လူမ်ိဳး ၊ အသားျဖဴလူမ်ိဳး နွင့္ အသားဝါ လူမ်ိဳးတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အသားမည္း မ်ိဳးႏြယ္စု ၾကီးကို Neroid ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ အသားျဖဴ လူမ်ိဳးကို Europoid ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ အသားဝါ လူမ်ိဳးကို Mongoloid ဟူ၍ လည္း ေကာင္း ေခၚၾကသည္။ အာဖရိက တိုက္႐ွိလူမ်ိဳး အားလံုး လိုလို အသားမည္း မ်ိဳးႏြယ္စုၾကီးတြင္ ပါဝင္သည္။ အသားျဖဴ မ်ိဳးႏြယ္စုၾကီးသည္ အမ်ားအား ျဖင့္ ဥေရာပတိုက္တြင္ ေနထိုင္ သည္။ အသားဝါ လူမ်ိဳးစု ၾကီးမူကား အာ႐ွတိုက္ အေ႐ွ႕ပိုင္း တြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ အေမရိက တိုက္တြင္လည္း ေနထိုင္သည္။မြန္ဂိုလြိဳက္ သည္အသားဝါ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား အားလံုးကို ျခံဳ၍ေခၚ ေသာ အမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းထဲတြင္ မြန္ဂိုလ္ လည္းအပါအဝင္ ျဖစ္သည္ ။ မြန္ဂိုလ္ နွင့္ မြန္ဂိုလြိဳက္ ဟူေသာ ေဝါဟာရ မတူေပ။ မြန္ဂိုလ္ သည္ လူမ်ိဳးျဖစ္၍ မြန္ဂိုလိြဳက္သည္ မ်ိဳးႏြယ္စုျဖစ္သည္ ။အေမရိကတိုက္ ႐ွိ Red Indian မ်ားလည္း အပါ အဝင္ ျဖစ္သည္ ။ အသားဝါ မ်ိဳးႏြယ္စုၾကီးတြင္ တိဘက္ - ျမန္မာ လူမ်ိဳးတို႕ ပါဝင္လွ်က္ ႐ွိသည္ ။ အၾကမ္းအားျဖင့္ တိဘက္ - ျမန္မာ ကို အုပ္စုနွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားနိုင္သည္ ။ ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ နွစ္ေပါင္း မ်ားစြာခန္႔က ေ႐ွးတ႐ုတ္ တို႔၏ ရာဇဝင္က်မ္းမ်ားတြင္ ေ႐ွးတ႐ုတ္ နိုင္ငံ၏ အေနာက္ဖက္ တြင္ ခ်ိယန္ ( Chi'ang ) ဟူေသာ မ်ိဳးႏြယ္စု ၾကီးတစ္စု ႐ွိခဲ႔ ေၾကာင္း ထင္႐ွားစြာ ေဖာ္ျပထား သည္။ ယခု တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အေနာက္ပိုင္းတြင္ တိဘက္ အႏြယ္စု ၊ ယွီဖန္ အႏြယ္စု စသည့္ တိဘက္ - ျမန္မာ အႏြယ္စု မ်ားပ်ံ႕နွံ႕ ေနထိုင္သည္က တစ္ေၾကာင္း ၊ စီခၽြမ္နယ္ အေနာက္ေျမာက္အပိုင္းတြင္ ခ်ိယန္ အမည္႐ွိအႏြယ္စု တစ္စု၏ ဘာသာစကားသည္ တိဘက္ - ျမန္မာ ဘာသာစကားနွင့္ နီးစပ္ သည္ကတစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုသို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္း ပင္ျဖစ္ သည္။

သုဝဏၰဘူမိ။ ( ခ ) ရာဇဝင္ကို ခြဲျခမ္းၾကည့္ေသာ္။

သထံုရာဇဝင္ပါအေၾကာင္းအရာတို႔သည္ ေခတ္ျပိဳင္ ေက်ာက္စာလည္းမဟုတ္၊ သမိုင္းမွတ္တမ္းလည္းမဆိုသာ ၊ ဒ႑ာရီပါ အေၾကာင္းအရာတို႔ကို သမိုင္းနည္းျဖင့္ အခ်ိန္ကာလ၊ ေနရာေဒသနွင့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ထုတ္နႈတ္ျပီးဆန္းစစ္ တင္ျပပါမည္။အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ဗုဒၶေခတ္နွင့္ ဗုဒၶလြန္ေခတ္ အေၾကာင္းတို႔ပါဝင္ေနသည္။ သုဝဏၰဘူမိ သထံုျပည္ကို ဗုဒၶျမတ္ စြာမပြင့္ခင္က တည္ေထာင္ခဲ႔သည္ဆိုထား၏။ တဖန္ သိၾကား ၊ ရေသ့ ၊ ဝိဇၨာဓိုရ္ တို႔တည္ေထာင္ခဲ႔ေသာ ပထမ နွင့္ ဒုတိယ သုဓမၼ ဝတီ တို႔သည္လည္းပါဝင္ေလရာ ျမိဳ႕႐ိုးခုနွစ္ထပ္ က်ံဳးခုနွစ္ထပ္ျဖင့္ တည္ေပးခဲ႔သည္ဟုမွတ္သားဖြယ္ရာ ေတြ႔ရသည္။ထို႔ျပင္သထံုျမိဳ႕တြင္ ျမိဳ႕႐ိုးအထပ္ထပ္ျဖင့္ တည္ထား ေသာျမိဳ႕ေဟာင္းရာမ်ားကို ေကာင္းကင္ဓါတ္ပံုမ်ားမွ ႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိထားေပသည္။ဥပမာ က်ိဳကၠရာ ျမိဳ႕ေဟာင္းအရာဆို လွ်င္ ျမိဳ႕႐ိုးခုနွစ္ထပ္ထက္မနည္း ႐ွိသည္ကိုေတြ႔နိုင္ပါသည္။

The Making of Burma ( Dorothy Woodman )

စာအုပ္အမည္ - ေခတ္ျမန္မာတည္ဟန္ (The Making of Burma) 
စာေရးသူ - Dorothy Woodman
 ဘာသာျပန္သူ - ဦးတင္ေမာင္ရင္ (မဟာဝိဇၹာ)
 ထုတ္ေဝကာလ - (ပ) ၁၉၇၈၊ (ဒု) ၂၀၀၈ 
ပံုႏိုပ္ - (ပ) ျမတ္ႏိုးသူစာေပ၊ (ဒု) ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္
 ထုတ္ေဝသူ - ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္
 စာမ်က္နွာ - ၅၅၀ တန္ဖိုး - ၄၅၀၀ က်ပ္

သုဝဏၰဘူမိ

( က) ရာဇဝင္မ်ားထဲမွ သုဝဏၰဘူမိ ျမန္မာသကၠရာဇ္ - ၈၄၁( ေအဒီ-၁၄၇၉ ) တြင္ ပခူး ( ဟံသာဝတီ) ဘုရင္ ရာမာဓိပတိ( ဓမၼေစတီ မင္း )သည္ ကလ်ာဏီသိမ္ေက်ာက္စာကို ေရးထိုးသည့္အခါ " ဗုဒၶဘာသာ စတင္ တည္၍ ရဟန္းေယာက်ာၤး ရဟန္းမိန္းမ သာမေဏေယာက်ာၤး သာမေဏမိန္းမတို႔ျဖစ္ၾကကုန္၏ " ဟုေဖာ္ျပခဲ႔သည္။

ေမြေတာ္ ကကၠဴ - ၃၀၀၀

စာေရးသူဟာ ေတာင္ႀကီးဇာတိျဖစ္ျပီး ၁၉၉၈ ခုနွစ္ထိ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ဖူးပါသည္ ။ ႐ွမ္းျပည္နယ္ရဲ႕ျမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္တဲ႔ ( ယခု႐ွမ္း ျပည္ေတာင္ပိုင္း ) ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕သည္ ပင္လယ္ေရမ်က္နွာ ျပင္အထက္ေပေပါင္း ၄၇၂၁ ေပ ျမင့္တဲ႔ ေတာင္ၾကီး အေပၚမွာ ျမိဳ႕တည္ျပီး လူမ်ား အထူးသျဖင့္ပအိုဝ္ လူမ်ိဳး အမ်ားစုနွင့္ ႐ွမ္းတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ဗမာလူမ်ိဳး အျခားတိုင္းရင္းသား အနည္းငယ္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ကုလားလူမ်ိဳး (အစၥလာမ္ဘာသာဝင္အမ်ားစု) တို႔ အတူတကြေနထိုင္ ၾကပါသည္။