ေတာင္ၾကီးေပၚတြင္ ျမိဳ႕တည္ထား သည္ဆိုေသာ္လည္း အမွန္မွာ ေတာင္၏ ခါးပန္းျပတ္တြင္ ခပ္ျပန္႔ ျပန္္႔ျဖစ္ေနေသာ ေတာင္ေျမာက္ ၅ မိုင္နီးပါး အေ႐ွ႕အေနာက္ ၂ မိုင္ေက်ာ္ေက်ာ္ ဧရိယာ အတြင္း တည္ထားေသာ ေတာင္ေပၚ ျမိဳ႕ေလးသာျဖစ္ပါသည္။ ျမိဳ႕၏ အေ႐ွ႕ဖက္တြင္ စိတ္အထင္ ေပ ၁၅၀၀ ခန္႔ျမင့္မည္ျဖစ္ေသာ မတ္ေစာက္ေသာ ေတာင္တန္းၾကီး တစ္ခု႐ွိေသးရာ ျမိဳ႕ခံမ်ားက ေတာင္ခၽြန္းၾကီး ဟုေခၚၾကပါသည္။ ထူးဆန္းသည္မွာ ေတာင္ႀကီးျမိဳ ့ကို အဓိက ေရေပးေဝေနေသာ ေသာက္ေရကန္ႀကီး မ်ားသည္ ထို ေတာင္ခၽြန္းႀကီးေပၚတြင္ ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။ထိုေတာင္တန္းၾကီးကား ျမိဳ႕နွင့္ အျပိဳင္ သြယ္တန္းေနျပီး ဘုရား ေစတီအခ်ိဳ႕ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း (ေတာေက်ာင္း)အခ်ိဳ႕သာ ႐ွိပါသည္။ ကားလမ္း႐ွိေသာ္လည္း ၁၉၉၄-၉၅ အခ်ိန္ကာလ ေလာက္မွ ကားမ်ားသြားလာနိုင္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ထိုေတာင္တန္းသည္ အညိဳ ေရာင္နယ္ေျမျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ လက္နက္နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလဲလွယ္နိုင္ေသာကာလတြင္မွ ရဲရဲတင္းတင္းသြားလာနိုင္ၾကေပသည္။ ယခုအခ်ိန္မွာကား view point ၾကည့္႐ႈရန္အျဖစ္ ကားမ်ား ဆိုင္ကယ္မ်ားျဖင့္ အလြယ္ တကူ သြားလာေနၾကျပီဟုသိ႐ွိရပါသည္။ဗဟုသုတ အလို ့ငွာ တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေမြေတာ္ကကၠဴ ဘုရားေစတီမ်ားကား စာေရးသူ ေနထိုင္စဥ္ ကာ လအတြင္း ၁၉၉၆-၉၇ ေလာက္တြင္ ဤ က်ီးျဖဴကန္ႀကီး တဝိုက္မွ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ကြန္ ့ျမဴးလာရာ စာေရးသူတင္ျပခဲ ့ေသာ ေတာင္ခၽြန္းႀကီးေပၚမွ လည္းေကာင္း ထိုမွတဆင့္ ျမိဳ ့ေပၚမွလည္းေကာင္း ဖူးေတြ ့ရာမွ တန္ခို းႀကီး ဘုရားအစုကို ရွာေဖြေတြ ့ရွိခဲ ့ပါသည္။ ။ေမြေတာ္ကကၠဴ ဘုရားေစတီ တို႔မွာ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕ ၏အေနာက္ဘက္ ၂၆ မိုင္အကြာတြင္တည္႐ွိသည္။ျမိဳ ့ေပၚမွ အေနာက္ဘက္သို ့ လွမ္းႀကည့္လွ်င္ ေတာင္ေျခရွိ က်ီးျဖဴကန္ ဟုေခၚေသာ က်ီးတစ္ေကာင္ အေတာင္ျဖန္ ့၍ ပ်ံေနဟန္ ေရကန္ႀကီး အနီးတဝိုက္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ ယခင္က ခရီးလမ္းပမ္းထက္ခဲျပီး ေတာင္ႀကီး ေတာင္တက္လမ္း၏အခြဲ ေအးသာယာ- ေတာင္နီ ကားလမ္းေလးမွ အေတာ္အတန္သြားေရာက္ရပါသည္။ ေစတီအစု အေဝး မ်ား ျဖစ္ျပီး ေမြေတာ္ ကကၠဴသည္၊ ပအိုပ္းဘာသာစကား ကက္ ကူ၊ ကက္ = စခန္း၊ကင္းစခန္း ႏွင့္ ကူ=နယ္ျခား ျဖစ္သည္၊ ျပန္ေျပာရလွ်င္ နယ္ျခားစခန္းကဘုရားျဖစ္သည္၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေမြေတာ္ ကကၠဴဘုရားရွိရာ ကကၠဴရြာေနရာသည္ ဆီဆုိင္ေစာ္ဘြားပုိင္နယ္ႏွင့္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားပုိင္နယ္ အစပ္ေဒသတြင္ျဖစ္သည္၊ထုိနယ္စပ္တြင္ရွိေသာဘုရားဟု ပအို၀္း လုိေခၚၾကရာမွကကၠဴဘုရားျဖစ္လာပုံရသည္။ေမြေတာ္ကကၠဴဘုရားတည္ထားကုိးကြယ္ျခင္းအစကုိလည္း ျမန္မာ သမုိင္းဆရာအခ်ိဳ႕က ပုဂံေခတ္ အေလာင္းစည္သူမင္း (၁၁၇၄ -၁၂၁၁) ေဖါင္ဆုိက္ရာမွတည္ထားကုိးကြယ္သည္ဟုဆုိသည္၊ ပအို၀္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ နရပတိစည္သူမင္း တည္သည္ သုိ႔မဟုတ္ ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံသည္ ဟုဆုိ၏၊ပါးစပ္ေျပာရာဇဝင္မ်ားအရ ေမြေတာ္ ကကၠဴဘုရားသည္ ဗုဒၶဘာသာတြင္ သာသနာျပဳသူရဲေကာင္း မင္းႀကီးျဖစ္ေတာ္မႈေသာ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး၏ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ၈၄၀၀၀ အလွဴထဲမွ အလွဴျဖစ္သည္ဟုဆုိ၏၊ ယေန႔တုိင္ ေရတြင္းေဟာင္း၊ ေရကန္ေဟာင္း၊ သိမ္ေနရာေဟာင္း ရွိေသးသည္ဟုဆိုၾကသည္၊သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး၏ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနေသာ ထူးျခားေသာအရာျဖစ္စဥ္ ၆ခု ရွိသည္ဟုဆုိၾက၏၊၎တုိ႔မွာ ဓါတုေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီ၊ ေရတြင္းေဟာင္း၊ ေရကန္ေဟာင္း၊ေက်ာင္းေနရာေဟာင္း၊သိမ္ေနရာေဟာင္းတုိ ့ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းမွ ကကၠဴဘုရားေတာ အမည္႐ွိစာတမ္းတစ္ခုကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ နွစ္လည္မဂၢဇင္း ၂၀၀၃ တြင္တင္သြင္းခဲ႔ပါသည္။ စာတမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ - ၁။ကကၠဴေမြေတာ္အေၾကာင္းကို ဘိုးေတာ္ဘုရား ( ဗဒံုမင္း ) ၁၇၈၅-၁၈၁၉ လက္ထက္ တြင္ ေပစာတစ္ေစာင္တြင္ ဖတ္ဖူးတယ္လို႔ ေျပာစကား ၾကားဖူးပါသည္။ ၂။ ၁၉၇၃ ခုနွစ္နွင့္ ေခါင္းေလာင္းစာမွာ ကုန္းေပၚက ေစတီကို ေ႐ႊဂူၾကီးဟု အမည္ေပးထားေၾကာင္း သိရသည္။ ၃။ ၁၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈၀၂ က ေစတီေတာ္ၾကီးကို ထီးေတာ္တင္လႉခဲ႔ ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ၄။ ေစတီ မ်ား အလယ္မွာ ၁၈၉၃ ခုနွစ္ သကၠရာဇ္ပါ ေခါင္းေလာင္းမွ ကကၠဴ ေမြေတာ္လို ့ ေခၚေႀကာင္းသိရသည္။ ၅၊ေစတီေတ ာ္ေတြသည္ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္ ၁၅ ေပ ဝန္းက်င္သာ႐ွိသည္။ ၆။ ေစတီေတာ္ေတြရဲ ့ အေရအတြက္ကို ၂၀၀၁ ခုနွစ္က ေရတြက္ႀကည့္တဲ ့အခါ စုစုေပါင္း ၂၄၇၈ ဆူရွိေႀကာင္း စာေစာင္တစ္ခုမွာ ေဖာ္ျပထားေႀကာင္း သိရပါသည္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ခန္ ့မွန္းခ်က္။ ။ ခရစ္နွစ္ ၁၈၀၀ ေလာက္ကတည္ထားခဲ ့ဟန္ရွိေႀကာင္း ဘုရားမ်ားတြင္ ေတြ ့ရေသာ နတ္ရုပ္ မ်ား၏အေနအထားကိုႀကည့္ျပီး လက္ရာမ်ားဟာ ခရစ္နွစ္ ၁၈၀၀ ဝန္းက်င္ကသာျဖစ္ဖို ့မ်ားေႀကာင္း ခန္ ့မွန္းထားပါသည္။ (၁၂၊၃၂၀၀၃) တြင္ ဖိလစ္ေစာေတာက္ ဟူေသာ အမ်ိဳးသားမွ ယူလာေသာ ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေရးထိုးထားေသာ ေခါင္းေလာင္းစာမွ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ ၁။ ေခါင္းေလာင္းစာ တစ္ခုမွာ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ ဦးနႈိက္သြန္းေလာင္းထားသည္။ ၂။ ဒုတိယ ေခါင္းေလာင္းစာ တစ္ခုမွာ လူထြက္ ဦးစိုင္းက သြန္းလုပ္ပူေဇာိျပီးစီးပါေႀကာင္း ေရးထိုးထားသည္။ ၃။တတိယ ေခါင္းေလာင္းစာ တစ္ခုမွာ ၁၁၅၈ ၊တေပါင္းလဆန္း ၊၂ ရက္ (၂၇၊၂၁၇၉၇) သြန္းလုပ္ေႀကာင္းေတြ ့ရသည္။ ၄။ ဆင္ခံဘုရား တစ္ဆူမွာ ႀတိသုခ အလို ့ငွာ ခင္ႀကီး အရိယဝန္သ ေကာင္းမႈ ဟု လည္းေကာင္း ထပ္မံသိရပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ ကကၠဴ ဘုရားမ်ားမွ ကုသိုလ္ေတာ္ေတြကို ခရစ္နွစ္ ၁၈၀၀ ဝန္းက်င္ (၂၇၊၂ ၊၁၇၉၇) ကတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ ့တယ္လို ့သိရွိခဲ ့ရပါသည္။ (ေဒါက္တာသန္းထြန္း - ကကၠဴေမြေတာ္ ၃၀၀၀ စတိုင္သစ္ မဂၢဇင္း ။အမွတ္ (၁၃၀) ေမလ၊ ၂၀၀၄ ) ထိုစာတမ္းမွတဆင့္ စာေရးသူ၏ဇာတိျမိဳ ့အနီးမွ ကကၠဴေမြေတာ္ ဘုရား ၏သက္တမ္းနွင့္တကြ မွတ္ဖြယ္ မွတ္ရာမ်ားကို ဗဟုသုတ အလို ့ငွာတင္ျပေပးလိုက္ပါသည္။ သွ်င္ ေလညင္း။ ။(၃၊၃၊၂၀၁၃) Photo credit to ; barnay.wordpress.com
