ေရွးေခတ္ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္မ်ားတြင္ သံုးစြဲခဲ႔ေသာ စစ္အလံမ်ားတြင္ အလံ တံခြန္ စသည့္အသံုးကို ဦးစြာ ေတြ႕ရ၏ ။
တံခြန္အသံုးကို အေစာဆံုးအျဖစ္ ဓဇဂၢသုတ္တြင္ ေတြ႔နိုင္သည္ ။
ဓဇၨဂံၢ - တံခြန္ဖ်ားကို ဟူ၍ သံုးနွဳန္း၏ ။
ဟံသာဝတီ ဦးဘရင္ကမူ တံခြန္ဆိုေသာစကားရင္းျမစ္ကို တံ = ေရကိုေဟာေသာ သူေဟာင္းတို႔၏ အလို ၊ ခြန္ (ကြန္) = ခ်ိဳး -က်ိဳး ၊ခ် - က် ၊ ကြဲ - ခြဲ ဟူေသာ ၾကိယာပုဒ္ ဥပမာျဖင့္ နွိဳင္းယွဥ္ေသာ္
ခ် ၊ ခ်ိဳး ၊ ခြဲ မွာ ျပဳလုပ္သူပါရွိေသာေၾကာင့္ ကာရိုက္ၾကိယာ
က် ၊ က်ိဳး ၊ ကြဲမွာ ျပဳလုပ္သူမပါရွိေသာေၾကာင့္ သုဒၶၾကိယာ စသည္လို ကြဲျပားသလို ကြန္မွာ သုဒၶျဖစ္၍ ခြန္မွာ ကာရိုက္ျဖစ္သည္ ။
တံခြန္ဆိုသည္ ေရတံခြန္ပမာ အေဝးက ၾကည့္လွ်င္ပင္ ျမင္နိုင္သကဲ႔သို႔ ေရပ်ံဝဲပံုကို အတုယူ၍ ျပဳလုပ္ထားသျဖင့္ ဆိုဟန္ရွိ၏ဟု သတ္မွတ္သည္ ။
အလံသည္ ေမြးစားစကားလံုးျဖစ္ျပီး ျမန္မာတို႔၏ တံခြန္နွင့္ အတူူတူပင္ ။
တံခြန္တြင္ တံခြန္ျပား တံခြန္လံုးဟူ၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသလို အလံတြင္လည္း ေလးေထာင့္ ၊ ၾကက္လွ်ာ ၊ လ်ားၾကီး နံငယ္ စသည္ျဖင့္ ရွိတတ္သည္ ။
ေရွးေခတ္ ျမန္မာ႔အလံမ်ားတြင္ အလံပံုသ႑ာန္မွာ ၾကက္လွ်ာ ၁ ညြန္႕ /ၾတိဂံပံုအလံ တံခြန္ ႏွင့္ ၾကက္လွ်ာ ၃ ညြန္႕ အလံဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။
ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ တို႔ အလံကို မည္သည္႔ကာလက စတင္သံုးစြဲခဲ႔သနည္း စံုစမ္းရေသာ္ အျခားေသာ ေခတ္ျပိဳင္ တပ္မ်ားသံုးစြဲမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္တြင္လည္း အလံကို အေနာ္ရထာမင္း လက္ထက္ကတည္းပင္ သံုးစြဲၾကလိမ္႔မည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္ ။
သို႔ေသာ္လည္း အလံအသံုးအနွဳန္းကို အင္းဝေခတ္ေရာက္မွ စတင္ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း အင္းဝေခတ္ မင္းခမ္းမင္းနား ျမန္မာမႈမ်ား အေၾကာင္း ေရးသားထားသည့္ အင္ရံုရြာစား သီရိဥဇနာ၏ ေလာကဗ်ဴဟာ က်မ္းက သက္ေသခံထားသည္ ။
ထိုက်မ္းတြင္ ရဲတံခြန္အစုသား ၊ ရဲတံခြန္အလံ ၊ သူရဲၾကီးအလံ ၊ သူရဲၾကီးသား ဝင္းေတာ္သားတို႔ စြဲကိုင္ရေသာ အလံ စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားေဖာ္ျပထားရာ ထိုအခ်ိန္ကပင္ အလံကိုင္တပ္ဖြဲ႔နွင့္ ရာထူး အဆင္႔အလိုက္ သီးျခားအလံကို အသံုးျပဳေနေၾကာင္း သိရသည္ ။
ေရွးအခါက ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္တြင္ အလံကို အသံုးျပဳမႈ သမိုင္းဇစ္ျမစ္ ကို ေဖာ္ထုတ္ျပီးေသာ္ ျမန္မာတို႔၏ အမ်ိဳးသား အလံဟူသည္ကား မည္သည္နည္း ေမးခြန္ထုတ္စရာ ရွိလာျပန္သည္ ။
ဘာသာေရးအေလ႔အထကို ဦးစားေပးေလ႔ရွိေသာ ေရွးျမန္မာၾကီးမ်ားသည္ ကိုးကြယ္ရာ ျမတ္စြာဘုရားကို ရွိခိုးပူေဇာ္ရာ၌ “ အာဒိစၥ ဗႏၶဳ ” ေနမင္း၏ အေဆြျဖစ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားဟု သံုးစြဲေလ႔ရွိသည္ ။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာတို႔သည္ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ျမတ္စြာဘုရား၏ မ်ိဳးရိုး သက်သာကီဟု ယူဆထားသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အေဆြျဖစ္ေသာ ေနမင္းကို အေလးအျမတ္ထားၾကသည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနဗိမၼာန္ တြင္ ဥေဒါင္းရုပ္ အထင္အရွားရွိသည္ျဖစ္၍ ေနမင္း၏ အမွတ္သေကၤတ ဥေဒါင္းရုပ္ ကခုန္ျမဴးတူးေနဟန္ကို အမ်ိဳးသားအလံေတာ္တြင္ ထည့္သြင္းၾကသည္ ။
ကခုန္ေနသည့္ ဥေဒါင္းရုပ္ပါ အလံေတာ္ကို ျမန္မာ႔အမ်ိဳးသာ အလံအျဖစ္ အေနာ္ရထာ လက္ထက္ကပင္ အသံုးျပဳခဲ႔သည္ေလာ ေတြးနိုင္စရာ ရွိသည္ ။ ဘၾကီးေတာ္လက္ထက္ ရွင္မျဖဴကၽြန္းေပၚတြင္ ဓညဝတီျမိဳ႕ဝန္က ေဒါင္းအလံ သြားေရာက္ စိုက္ထားခဲ႔သည္မွာ ျမန္မာ႔အထိမ္းအမွတ္ ကိုယ္စားျပဳ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူခဲ႔ျခင္းပင္ ။
ႏုိင္ငံေတာ္အလံမွာ ၾကက္သွ်ာ ၁ညႊန္႔ အျဖဴေရာင္တြင္ အလယ္က ဥေဒါင္း႐ုပ္ပံု ေရးဆြဲထားသည္ ။
၀င္းမွတ္ အလံမွာ ၾကက္သွ်ာ ၁ ညႊန္႔ ေပၚတြင္ အေရာင္ျဖင့္ ခြဲ႔ျခားျခင္းျဖစ္၍ အေရွ႕၀င္း၌ အလံျဖဴ၊ လက္ယာ၀င္းမွာ အစိမ္းေရာင္အလံ၊ အေနာက္၀င္းမွာ အျပာေရာင္အလံ၊ လက္၀ဲ၀င္းမွာ အ၀ါေရာင္အလံ။ ( ျမင္းမိုရ္ေတာင္၏ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ အေရာင္ ၄ မ်ဳိးထြက္သည့္ တင္စားျပီး ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
မံုေရြးေဇတဝန္ဆရာေတာ္ စပ္ဆိုခဲ႔ေသာ ပ်ိဳ႕၌ မင္းခမ္းမင္းနားတြင္ အသံုးျပဳေသာ အလံမ်ားကို ၾကက္သွ်ာ ၁ညြန္႕တံခြန္ေပၚတြင္
၁- ဟနုမာန္ ေမ်ာက္ရုပ္ကို ေရႊေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
၂ - ဂဠဳန္ရုပ္ကို အျဖဴေရာင္ျဖင္႔ လည္းေကာင္း
၃ - ဘီလူးရုပ္ကို အဝါေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
၄ - ဥေဒါင္းရုပ္ကို အညိဳေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
၅- ျခေသ႔ၤရုပ္ကို အစိမ္းေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
၆ - ဆင္ရုပ္ကို အနီေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
၇ - နဂါးရုပ္ကို ေဖ်ာ႔ေတာ့ေသာ အေရာင္ျဖင့္ လည္းေကာင္း အသီးသီး ေရးျခယ္လ်က္ ဘုရင္မင္းျမတ္တို႔ တက္ေရာက္ေသာ ညီလာခံတြင္ ပလႅင္ေရွ႕၌ အလံခုနွစ္ပါး အျဖစ္ စိုက္ထူထားရွိသည္ဟု သိရသည္ ။
သူရဲၾကီးတို႔၏ အလံ မွာအျဖဴေရာင္ ၾကက္လွ်ာ ၃ညႊန္႕ အလံေပၚတြင္ မင္းခမ္းေတာ္အလံ ၌သံုးေသာ အရုပ္ ၇ မ်ဳိးကို ေရးဆြဲျပီး သီးျခားခ်ီးျမွင့္ကာ အသံုးျပဳေစသည္ ။
ကိုးကား . နတ္ေမာက္ဘုန္းေက်ာ္ ေရွးေခတ္ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ မွတ္စုမ်ား
ပံုမ်ားကို ထိုစာအုပ္ထဲမွ ကူးယူ၍ အခ်ိဳ႕ကို အျခားသူမ်ားထံမွ ကူးယူပါသည္ ။
