ဆရာဘုန္းတင့္ေက်ာ္၏ပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ စာအုပ္ကို ျပန္လည္ ေဝမွ်ရရင္ျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း အက်ဥ္းမွ် စာျမည္းသေဘာ တင္ျပေပးပါမည္။
ဤစာအုပ္တြင္ စာေရးသူ အနွစ္သက္မိဆံုး ဆရာဘုန္းတင့္ေက်ာ္၏ အာေဘာ္။ သမိုင္းပညာ႐ွင္သည္ ရာဇဝင္အမွန္အမွား ၊ က်မ္းကိုး အေထာက္အထား အမွန္အမွားနွင့္တကြ သမိုင္းမွန္ေပၚေအာင္ စစ္ေဆးမွတ္ေက်ာက္တင္ပါသည္။ပညာ႐ွင္ျဖစ္ရန္လည္း လြယ္လြယ္နွင့္မျဖစ္ပါ။ပညာ႐ွင္မ်ားေလးစားလက္ခံေသာ စံခ်ိန္မီ သမိုင္းသုေတသန စာတမ္းတစ္ေစာင္ ျဖစ္ရန္လည္းလြယ္လြယ္နွင့္မျဖစ္ပါ။ပညာ႐ွင္အမ်ား ေ႐ွ႕ေမွာက္၌ သမိုင္းသုေတသန စာတမ္းဖတ္ပြဲ ၊ ေဆြးေႏြးပြဲ ဟူသည္မွာ အရပ္ထဲက စကားဝိုင္း ၊ အစဥ္အလာ၊ ရာဇဝင္ စကားဝိုင္းတို႔နွင့္မတူ ျခားနားလွပါသည္။သမိုင္းပညာ၏ ရပ္တည္ပံု ၊အလုပ္လုပ္ပံု၊ သမိုင္းပညာနွင့္ သုေတသနဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းစံနႈန္းမ်ား ၊ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေျခခံဗဟုသုတ၊စာဖတ္အား၊စဥ္းစားေတြေခၚအား၊ သုေတသန မ်ားအား အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျခင္းအေသးစိတ္သ႐ုပ္ခြဲ ေလ့လာျခင္း နွင့္ အေထာက္အထား မွန္မ်ားလိုအပ္ပါသည္။ ရာဇဝင္ က်မ္းဂန္ဗဟုသုတမ်ားလည္းလိုအပ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုတစ္ခုတည္းနွင့္လည္း မလံုေလာက္ပါ စံတင္ေဘာင္ဝင္ေအာင္ မွန္ကန္ေသာ က်မ္းကိုး ၊ မွန္ကန္ေသာ အေထာက္အထား မ်ားနွင့္ တင္ျပနိုင္စြမ္း႐ွိဖို႔လိုအပ္ပါသည္။သို႔မဟုတ္ပါက ေခတ္ေပၚသမိုင္း ပညာနွင့္ သမိုင္းသုေတသနပညာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း စံနႈန္းတို႔အေၾကာင္း မိမိ နားမလည္မႈ၊ သုေတသန ေခါင္းပါးမႈ ၊ေ႐ွးရာဇဝင္ ၊ေမာ္ကြန္း၊သိုက္စာမွန္သမွ် က်မ္းကိုး၍ရသည္ဟု အထင္အျမင္မွားမႈ စသည္တို႔ လူအမ်ားေ႐ွ႕တြင္ ဘြားဘြားေပၚ ကုန္ေပလိမ့္မည္။ ဤသည္မွာ သမိုင္းသုေတသန စာတမ္းတစ္ေစာင္ကို ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္၍ သမိုင္းေက်ာင္းသား၊သမို္င္းဆရာ၊ သမိုင္းပညာ႐ွင္မဟုတ္ေသာ သမိုင္းဝါသနာ႐ွင္မ်ားနွင့္ ျပင္ပသမိုင္းသုေတသီေလာင္းလ်ာတို႔အတြက္ ရည္႐ြယ္၍ ရာဇဝင္မ်ားနွင့္ မတူကြဲျပားေသာ သမိုင္းပညာနွင့္ သမိုင္းသုေတသန အေၾကာင္း အေျခခံမွ်ေဝ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ( စာေရးသူတို႔လို ဝါသနာ႐ွင္မ်ားအတြက္ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္း၍ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္းသျဖင့္ ကူးယူ ေပးထားပါသည္။) ထို႔ေနာက္ စာအုပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားနွင့္ ေခါင္းစဥ္ခြဲ ေလးမ်ား ကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေလ့လာနိုင္ရန္ အတြက္ (၁) ပထမအၾကိမ္ထုတ္ေဝျခင္း-၂၀၀၇ ခုနွစ္၊ဒီဇင္ဘာလ။ (၂) ၂၀၀၅ ခုနွစ္ထုတ္ ၾသဂုတ္လမွ ၂၀၀၆ ခုနွစ္ ေဖာ္ေဖာ္ဝါရီလအထိ ၊ ႐ုပ္႐ွင္ေတးကဗ်ာ မဂၢဇင္းတြင္ ခုနွစ္လတိုင္တိုင္ အခန္းဆက္ ေရးသားပံုနွိပ္ေဖာ္ျပခဲ႔ေသာ ကေလာင္႐ွင္ ဘုန္းတင့္ေက်ာ္ ( အမည္ရင္း ဦးေက်ာ္ဇင္ )ပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးမ်ားကိုဤစာအုပ္တြင္ တစုတေဝးတည္း ေပါင္းစုပံုနွိပ္ ေဖာ္ျပပါသည္။ (၃) နိဒါန္းအမွာတြင္ သုေတသနသမိုင္းဆိုတာ ကိုအက်ယ္တဝင့္႐ွင္းျပထားျပီး Mr.Luce၏ ဟာကြက္ေတြကို ေထာက္ျပထားပါတယ္ ။ (၄) သေရခတၱရာေတြ႔ ပုဗရမိ (ပ်ဴဗရမၼာ၊ပ်ဴျမန္မာ) အေထာက္အထား ေငြေဗာဓိပင္ ေက်ာက္စာ။ (၅) ပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ (၆) ယာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ သီဟဝိၾကမ မင္း ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေ႐ွးဗမာေက်ာက္စာကို ေခတ္ျမန္မာစာျဖင့္ျပန္ဆိုျခင္း ။ (၇) ယာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ သူရိယဝိၾကမ မင္း ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေ႐ွးဗမာေက်ာက္စာကို ေခတ္ျမန္မာစာျဖင့္ျပန္ဆိုျခင္း ။ (၈) ယာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ သူရိယ ဝိၾကမ မင္း ၏မိဖုရား ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေ႐ွးဗမာေက်ာက္စာကို ေခတ္ျမန္မာစာျဖင့္ျပန္ဆိုျခင္း ။ (၉) ယ ာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ ဟရိဝိၾကမ မင္း ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေ႐ွးဗမာေက်ာက္စာကို ေခတ္ျမန္မာစာျဖင့္ျပန္ဆိုျခင္း ။ (၁၀) ယာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ ပုဂံ ျမေစတီေတြ႔ေ႐ွးေဟာင္း ဗမာေက်ာက္စာမ်က္နွာကို ေခတ္ျမန္မာစာျဖင့္ျပန္ဆိုျခင္း ။ (၁၁) ယာယီအမည္ပ်ဴစာ ဟုအမည္တပ္ခံရေသာ ပုဂံ ျမေစတီေတြ႔ေ႐ွးေဟာင္း ဗမာေက်ာက္စာမ်က္နွာမွ ဗလက္ဒင္ေသခ်ာသည္ဟူေသာ (၆၆) လံုးစာရင္း အသံတူ ျမန္မာေဝါဟာမ်ားနွင့္ အသံကြဲ ျမန္မာ ေဝါဟာရမ်ား (၅၀) လံုး။ (၁၂) ျမေစတီ ေက်ာက္စာတ္ိုင္ပါ အေနာ္ရထာမတိုင္မီ ေ႐ွးဗမာ အကၡရာမ်ားနွင့္ ဗမာစကားေျပ။ စသည္ျဖင့္ ေလ့လာစရာအေထြေထြကို စိတ္ဝင္စားဖြယ္ အားတက္ဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္ေျပျပစ္လွေသာ အေရးအသားျဖင့္ အက်ယ္တဝင့္ ေဖာ္ျပသြားသည္ကိုေတြ႔ရမည္။ျမန္မာနိုင္ငံသားတိုင္းဖတ္သင့္သည္ ဟုလည္း အသိေပးခ်င္ပါသည္။ ဤ၂၀၀၇ ခုနွစ္ထုတ္စာအုပ္ျဖစ္ေသာပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ စာအုပ္ထဲမွ ၂၀၁၀ တြင္ထုတ္ေဝေသာ လြန္ခဲ႔ေသာနွစ္၂၂၀၀ ေက်ာ္အေထာက္အထား႐ွိခဲ႔သည္႔ ျမန္မာတို႔၏ သမိုင္းအမွန္ ဆိုသည့္စာအုပ္ထဲတြင္ ျပန္လည္ပါဝင္လာေသာ အေၾကာင္းအရာအခ်ိဳ႕မွာ မွာတ႐ုတ္မွတ္တမ္းတစ္ခုထဲမွ မွားယြင္းစြာကိုးကားထားျခင္း နွင့္ ေခတ္ျပိဳင္မွတ္တမ္းမ်ား ကိုးကားရန္လိုအပ္ေနျခင္း ကို အေထာက္အထားနွင့္တကြျငင္းဆိုျခင္း ေနာက္တစ္ခု မွာ ေက်ာက္စာ တြင္မဖတ္တတ္၊ အဓိပၸါယ္မေဖာ္တတ္ေသာ စာ လံုးမွန္သမွ် ပ်ဴစာျဖစ္သည္ဟု အမည္တပ္သြားျခင္း ကိုမဟုတ္မွန္ေၾကာင္း သက္ေသျပျခင္း တို႔ သာတူညီသည္ေတြ႕ရပါသည္။ထို႔ေနာက္ မာတိကာထဲ တြင္ပါသည္႔ အေၾကာင္းအရာ ကိုေလ့လာ လိုက္႐ံုနွင့္ ပ်ဴစစ္လွ်င္ ျမန္မာ စာအုပ္သည္ နိဒါန္းအမွာစာ အနည္းငယ္မွအပါး တစ္အုပ္လံုး တြင္ပုဂံ ျမေစတီ႐ွိေ႐ွးေဟာင္း ေက်ာက္စာမ်ားကို အဓိပၸါယ္ ေဖာ္သြားျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔နိုင္ပါသည္။ေနာက္တစ္အုပ္ ျဖစ္သည့္ လြန္ခဲ႔ေသာနွစ္၂၂၀၀ ေက်ာ္အေထာက္အထား႐ွိခဲ႔သည့္ ျမန္မာတို႔၏သမိုင္းအမွန္တြင္ မွာကား Mr .Luce အလြဲၾကီး လြဲခဲ႔ေသာ စိတ္ကူးယဥ္ယူဆခ်က္မ်ား ကို ဆရာဘုန္းတင့္ေက်ာ္၏ အေထာက္အထား ႐ႈေထာင့္ျဖင့္ ေဝဖန္ပံုမ်ားကိုသာ တစ္အုပ္လံုး နီးပါး ထည့္ေရးထားတာကို ေတြ႔႐ွိမိသည္။ ဆရာ ဘုန္းတင့္ေက်ာ္သည္ အေထာက္အထားကိုသာ အဓိက လက္ကိုင္ထားသည္။ ပ်ဴ ဆိုတာ ျမန္မာျဖစ္သည္ကို သက္ေသျပနိုင္လွ်င္ က်န္တာေတြ မလိုအပ္ေတာ့သည္လည္း ျဖစ္၍ျဖစ္နိုင္ေခ် ျဖစ္ရပ္နွင့္ သံုးသပ္ျခင္း ကိုအားလည္းမေပး စိတ္လည္းမဝင္စားပါ ။ မွီျငမ္း ကိုးကားျခင္းလည္းမ႐ွိပါ။အယူအဆ ျပတ္သားရဲရင့္တိက်လွေပသည္။ Mr.Luce သည္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် Possibilities ထဲက တစ္ခုကို ယူျပီး ျပသြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ exclusive / explicit မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ generalisation မွာဘဲ အဆုံးသတ္ သြားျခင္းျဖစ္သည္။ တိက်ေသာ ရလာဒ္ကို မေရာက္ခဲ့ေပ။ ဤသည္ကို ေနာက္တြင္ထပ္ေတြ႕႐ွိလာမည့္ အေထာက္အထားနဲ႕ ျပန္ျပီး ျဖည့္စြက္တာတို႕ အမွန္ကိုျပင္တာတို႕ လုပ္ရမွာဟာ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ရဲ႕ သုေတသနသမားေတြရဲ့တာဝန္သာျဖစ္သည့္ သေဘာမ်ိဳးလည္း ပါေကာင္းပါလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။ထို႔ျဖင့္ ဆရာၾကီး ဦးဖိုးလတ္နွင့္ ေဒါက္တာထင္ေအာင္တို႔ Mr.Luce ကိုေခ်ပသလို မူရင္းလာရပ္ ၊လာရာလမ္းေၾကာင္း၊အေျခခ်ေနထိုင္သည့္ ေနရာ ၊အေခၚအေဝၚ ၊မူလကေနထိုင္ လ်က္႐ွိေသာ လူမ်ိဳးေတြနွင့္ ဆက္ဆံေရး ( ဦးစြာေနထိုင္သူ ဟုတ္မဟုတ္) ကို ရာဇဝင္အကိုးအကား ၊ထိုခ်ိန္ကေလ့လာနိုင္သေလာက္ အကိုးအကား ေက်ာက္စာအေထာက္အထား အနည္းငယ္ နွင့္ ျဖစ္နိုင္ေခ်/ျဖစ္ရပ္ကို သံုးသပ္ ဆက္စပ္ ျပီးေျဖ႐ွင္းထားတာေတြ႕ရပါသည္။ ၁၉၇၀ ခုနွစ္ဝန္းက်င္ မွာေတြ႕႐ွိရေသာ ရနိုင္သေလာက္ အေထာက္အထား မ်ား၏ အားနည္းမႈေၾကာင့္ အဆိုပါ ဆရာၾကီးမ်ားမွာ ျဖစ္နိုင္ေခ်/ျဖစ္ရပ္နွင့္ ဆက္စပ္ျပီး ျပန္လည္ ျငင္းဆို ထားတာေတြ႕ရပါတယ္ ။ ဆရာဦး ဘုန္းတင္႔ေက်ာ္ မွာကား ခိုင္မာေသာ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေ႐ွးဗမာစာအျဖစ္ အကၡရာေျပာင္းလဲပံု ၊ဝါက်အထားအသို ၊ သဒၵါအသံုးအနႈန္း တို႔အားဆက္စပ္ ျခင္း ၊အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျခင္း ကဲ႔သို႔အေထာက္အထားမ်ား နွင့္ပယ္ဖ်က္ခဲ႔တယ္ဆိုတာေတြ႔ ရပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ စာေရးသူ ေဖာ္ျပ ခဲ႔ေသာ G . H . Luse ၏ တိဘက္- ျမန္မာ ( ခ်ိယန္ ၊ မန္ ) တို႔ ဆင္းလာသည့္လမ္းေၾကာင္း အေပၚ ျမန္မာ့သမိုင္း သုေတသီတို႔၏ သံုးသပ္မႈမ်ားဟူေသာေဆာင္းပါး တြင္ Mr.Luce ၏ျဖစ္နိုင္ေခ်မ်ားကိုစိတ္ကူးနွင့္မွန္းဆ၍ ကြင္းဆက္သီထားတဲ႔ ျဖစ္နိုင္ေခ်/ျဖစ္ရပ္ ကို ဆရာၾကီးနွစ္ေယာက္မွ စာအုပ္စာတမ္း အကိုးအကားမ်ားနွင့္ ျဖစ္နိုင္ေခ်/ျဖစ္ရပ္နွင့္ ပင္ျပန္လည္ သက္ေသျပပံုျဖင့္ ေခ်ပထားသည္ မ်ားမွာေဒါက္တာ ထင္ေအာင္နွင့္ ဦးဖိုးလတ္ ဦးေအာင္သန္းတို႔၏ စာအုပ္မ်ားထဲမွသာ မလြဲမေသြကိုးကားရမည္မွာ အမွန္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာ ဘုန္းတင့္ေက်ာ္၏ ပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ ဆိုေသာ စာအုပ္နွင့္ စာေရးသူ၏ G . H . Luse ၏ တိဘက္- ျမန္မာ ( ခ်ိယန္ ၊ မန္ ) တို႔ ဆင္းလာသည့္လမ္းေၾကာင္း အေပၚ ျမန္မာ့သမိုင္း သုေတသီတို႔၏ သံုးသပ္မႈမ်ား ဆိုတဲ႔ေဆာင္းပါး ဟာ မည္သို႔မွ နီးစပ္မႈမ႐ွိသည္ကိုပ်ဴစစ္လွ်င္ျမန္မာ စာအုပ္ဖတ္ဖူးသူတိုင္း သုေတသနသမိုင္း ေလ့လာေနသူတိုင္း နားလည္သေဘာေပါက္ လက္ခံ ၾကမည္ျဖစ္သည္။စာေရးသူမွာလည္း ဝါသနာ႐ွင္အဆင့္ ျဖင့္ပင္ မိမိဖတ္မွတ္ေလ့လာ မိသမွ်ကို ျပန္လည္ေဝမွ်ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကနဦးအစက ပင္ထည့္သြင္းအသိေပးထားျပီးျဖစ္ပါသည္။သို႔ေသာ္ မသိလိုက္သူမ်ား သိ႐ွိနိုင္ေစရန္ ျပန္လည္အသိေပးအပ္ပါသည္။ (ဥမၼာဒႏၱီ ပ်ိဳ ့ထဲမွ ငါ့ဟာ၊ ငါ့အိမ္၊ငါ့စည္းစိမ္ ႏွင့္ ငါ့အိမ္၊ ငါ့ေက်ာင္း၊ ငါ့ေခါင္း၊ ငါ့ျပြန္၊ ငါ့ကန္၊ ငါ့ၾကာ၊ ငါ့ယာ၊ ငါ့လယ္၊ ငါ့နွယ္၊ ငါ့ကုန္း၊ ငါ့အုန္း၊ ငါ့ထန္း၊ ငါ့က်ြန္း ငါ့ကို္င္း ဆိုသလုိ ငါ၀ယ္ ငါဖတ္၊ ငါ့မွတ္ ငါသိမ္း၊ ငါထိန္း ငါရြတ္၊ ငါတတ္ ငါ့ကိုး၊ ငါ့ၾကိဳး ငါက်က္၊ ဟူေသာ သကၠာယ ဒိဌိ ဆန္ဆန္ သိသမွ် တတ္သမွ် အားမိမိတစ္ေယာက္ထဲ သာသိေနျပီး အမ်ားအတြက္ အခ်ည္းအနွီး မျဖစ္ရေအာင္ ေစတနာျဖင့္ တင္ျပေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္) သွ်င္ ေလညင္း (၂၆၊၂၊၂၀၁၃)
