ရာဇဝင္ထဲကမိန္းမသား(သို႔) ျမန္မာတို႔၏ေနာက္ဆံုးမိဖုရားတစ္ပါးဟာ မိန္းမၾကမ္းၾကီးတဲ႔လား ။

အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ သမိုင္းေရးသူေတြရဲ႕ သမိုင္းေတြကို ဖတ္မိျပီး ယံု ၾကည္မိေန ၾကသူေတြအမ်ားၾကီးရွိေနတာ သိလာရပါတယ္ ။ အဲဒီလို မ်ိဳးျမန္မာ့သမိုင္းကို ေရးတဲ႔သူအခ်ိဳ႕က ဘယ္လိုမ်ား ဝါးကူထိုးလိုက္ ၾကလဲဆိုရင္ သီေပါမင္းတရားနဲ႔ စုဖုရားလတ္တို႔ အသံုးမက်လို႔ အ ထူးသျဖင့္ စုဖုရားလတ္ “စြာ” လို႔ ျမန္မာ့လြပ္လပ္ေရး ဆံုးရံႈးခဲ႔ရတယ္ လို႔ ယူဆထားသူေတြ အမ်ားအျပားရွိေနပါတယ္ ။ အဲဒီလိုထင္ျမင္ယူဆမႈေတြေၾကာင့္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္ သိမ္းပိုက္လိုက္တဲ႔ နယ္ခ်ဲ႕ေတြဟာ အလိုလိုေနရင္း “ ကယ္တင္ရွင္ ၾကီး ကရုဏာရွင္ၾကီး အျဖစ္သို႔ ေရာက္သြားခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလား ။ စာေရးသူအေနနွင့္ေတာ့ မည္သည္မည္ဝါ ကိုအမွန္၊ အမွားခြဲျခားျပ ရန္ ဆႏၵမရွိပါ ။ သို႕ေသာ္ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျမန္မာ့အျမင္စင္စစ္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ႔ၾကေသာ ျမန္မာ့ အမ်ိဳးသား စာေပပညာရွင္ေတြ ၏စာအု ပ္စာတမ္းေျမာက္ျမားစြာထဲမွ ရွာေဖြေတြ႕ရွိလာသည္႔ “ ျမန္မာ့မ်ိဳး ခ်စ္စိတ္ ” ကိုေတာ့ျဖင့္ ရွာေဖြတင္ဆက္ေပးလိုက္ပါသည္ ။



လူထု ေဒၚအမာ ။
=========

“ အထက္ျမန္မာနိုင္ငံကို အဂၤလိပ္တို႕ သိမ္းပိုက္လိုက္ျခင္းသည္ တရားသည္ ၊ မွန္သည္ဟု ကမာၻက အထင္ ရွိလာေအာင္ ကမာၻ႕မ်က္ စိကို သဲပက္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါသည္ဟု ယူဆထားသင့္ပါသည္ ။ ထိုေခတ္က ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကဲ႔သို႔ေသာ ယခုေခတ္နယ္ခ်ဲ႕ သမားမ်ား ၏ ေျခလွမ္းမ်ားကို ျမင္တတ္ေအာင္ ၊ ေရွာင္တတ္ တိမ္းတတ္ေအာင္ ဒဏ္ျပန္ဖို႔လိုလွ်င္ ဒဏ္ျပန္တတ္ေအာင္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္ခင္ တတ္ေသာစိတ္ ၊ သတိ ေရွ႕ေျပးလိုေသာစိတ္ ၊ ပညာျပီးလိုေသာစိတ္ ၊ ပညာနွံ႕စပ္လိုေသာစိတ္ ၊ ကၽြမ္းက်င္လိုေသာစိတ္ ၊ သူ႕အက်ိဳး ၊ကိုယ္႔အက်ိဳးကိုၾကည့္၍ ကမာၻ၌ဝင္ဆံ့လိုေသာစိတ္ ေမြးနိုင္မည္ ဆိုပါက.....”
“...စုဖုရားလတ္လို႕ေခၚၾကတဲ႔ ျမန္မာေနာက္ဆံုးမိဖုရားဟာ မေကာင္း ေျပာအခံရဆံုးပါ ။ ဘယ္သူေတြက ေျပာၾကသလဲဆိုေတာ့ ပါေတာ္မူ ကာလ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ အေၾကာင္းကိုေရးသားၾကတဲ႔ နိုင္ငံျခားသား ေတြ ၊ ဒီအေရးအသားေတြကိုဖတ္ရတဲ႔ အဂၤလိပ္စာတတ္ ျမန္မာေတြ ကလည္း သူတို႔ေရးသမွ် အားလံုးေလာက္နီးနီး လက္ခံယံု ၾကည္ၾက ပါတယ္ ။ ျဗိတိသွ်ကို ဖီဆန္ပုန္ကန္မႈ တစ္ခုခုျပဳမယ္ဆိုရင္ မင္းနဲ႔မိ ဖုရား နွစ္ပါးအနက္ မိ ဖုရားကပဲ ဦးေဆာင္ျပဳတန္ရာတယ္ ။ ဒါ႔ ေၾကာင့္မိဖုရားရဲ႕ သိကၡာက်ခ်င္တိုင္းက်ျပီး ျပည္သူလူထုဟာ စက္ ဆုပ္ရြံရွာေနေအာင္ ဝိုင္းျပီးဝါဒျဖန္႔တာပဲ ျဖစ္လိမ္႔မယ္ ”မိဖုရား ေခါင္
(စုဖုရားလတ္)ဟာ ရတနာဂီရီမွာ သူ႔(အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ လက္ခုပ္အ တြင္း အက်ဥ္းသူတစ္ေယာက္ အျဖစ္နဲ႕ က်န္တဲ႔ဘဝ ၊ သားသမီး ႏွစ္ေယာက္လက္ဆြဲျပီး ျဗိတိသွ်ကိုအန္တုတဲ႔သတၱိ ၊ (ဤအခ်ိန္တြင္ သမီး ေတာ္ေလးပါးထြန္းကားခဲ႔ျပီး ျဖစ္သည္) သီေပါမင္းတရား၏ အေလာင္းေတာ္ကို ၂နွစ္ေက်ာ္ပိုက္ရင္း (မႏၱေလး နန္းေတာ္မွာ သရ ဏဂုဏ္တင္နိုင္ဖို႕ တိုက္ပြဲဝင္ေတာင္းဆိုခဲ႔တဲ႔ လုပ္ရပ္ဟာ ေသးတဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ မဟုတ္ပါဘူး ။ ”

ေဒါက္တာသန္းထြန္း
===========

“..... ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ဆက္ဆံေရးကို ေဖာ္ျပေရးသားၾကရာ၌ မ်ား ေသာအားျဖင့္ အဂၤလိပ္မွတ္တမ္းမ်ား ေလာက္သာ အားကိုး၍ေရးသား ၾကေသာေၾကာင့္ တဖက္ေျပာစကားမွ်သာ ၾကားနာမွတ္သားရသျဖင့္ ရုပ္လံုမေပၚရွိသည္ .... ဤစာအုပ္ (အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္သမိုင္း ၊ နတ္ေမာင္ဘုန္းေက်ာ္၊ ၁၉၆၆)က ျပင္ဆင္ ေပးသည္ ။ နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒ၏ သေဘာသရုပ္ကိုလည္း ထင္ရွားေစသည္ ။ ”

နတ္ေမာက္ဘုန္းေက်ာ္
=============
“ ...နိုင္ငံျခားသား အဂၤလိပ္သမိုင္းဆရာတို႔က ျမန္မာအေၾကာင္း ခပ္ နွိမ္နွိမ္ေရးသားထားခဲ႔သည္ကိုဖတ္ရျပီး ခ်င္႔ခ်ိန္ျခင္းမရွိ ယံုစားၾက သည္လည္း ရွိ၏ ။ ထိုသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္တ္ုိင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ျဖစ္ပါလ်က္နွင့္ ေရွးေခတ္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ၾကီး၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ကိုပင္ ၾကက္ပြဲသာသာမွ်ျဖစ္သည္ဟူ၍ မေထာက္မညွာ တဖက္သတ္ ေျပာဆိုလ်က္ရွိၾက၏ ....”

ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္
===========

“.......ကိုလိုနီသမိုင္းဆရာၾကီးမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသမိုင္း၏ ျဖစ္ ေပၚတိုးတတ္မႈနွင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားနွင့္ ရႈေထာင့္မွအဘယ္ကဲ႔သို႔မွ် ၾကည့္နိုင္ျမင္နိုင္စြမ္း အားရွိသူမ်ား မဟုတ္ေခ် ။ ယင္းကိုလိုနီသမိုင္းဆရာၾကီးမ်ားက ေရွး ျမန္မာသမိုင္းနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခ်င္းအရာ၊အျဖစ္ အပ်က္မ်ားကို ေသးငယ္သိမ္ဖ်င္းေအာင္ေရးသားခဲ႔ၾကျခင္းမ်ားသည္ စင္စစ္ေတာ့ မဆန္းလွေခ် ။ ၎တို႔ အနက္ အခ်ိဳ႕ေသာသမိုင္းဆရာမ်ားက ျမန္မာတို႕၌ သမိုင္းမတိုင္မီေခတ္ပင္လွ်င္ မရွိသေယာင္ေယာင္ေရး သားျခင္းျပဳေလ့ရွိၾကေလသည္....... ”

ဦးကိုေလး/ေဇယ်ာေမာင္
==============

“ကားလ္မက္(Carl Max) ၊ အက္ဖ္အိန္ဂ်ယ္ (F. Angel) တို႔ေရးေသာ “ On Colonialism ” စာအုပ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕ကိုယ္က်ိဳးျပဳသမိုင္းဆရာတို႔ သမိုင္းကိုရြဲ႕ေစာင္းေရးခဲ႔သမွ် ကားလ္မက္(Carl Max) ၊အက္ဖ္အိန္ ဂ်ယ္ (F. Angel) တို႔က ျပန္လည္တည့္မတ္ေပးပံု........”

ဦးတင္ေမာင္ရင္-မဟာဝိဇၨာ
===============

“ .....ဤစာအုပ္(သီေပါမင္းနွင့္ အင္းဝျမိဳ႕စား ဒဖရင္ (Duffaring) ဦးတင္ေမာင္ရင္-မဟာဝိဇၨာ ၊ ၁၉၇၅) ကို ဘာသာျပန္ထားသည္ မွန္ေသာ္လည္း နိုင္ငံ၏ဂုဏ္သိကၡာ ၊ လူမ်ိဳး၏ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ ေစမည္ ဟုယူဆ ရေသာ အခ်ိဳ႕စာေၾကာင္းမ်ားကို လံုးဝျဖတ္ေတာက္ ထားပါသည္ ။ သမိုင္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္ သေဘာ ကြဲလြဲမႈရွိသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေအာက္ေျခမွတ္စုမ်ားျဖင့္ ျဖည့္စြက္ထားပါသည္ ။ သီေပါမင္းနွင္႔ မည္မွ်ပင္ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္သည္ျဖစ္ေစ ၊ စုဖုရား လတ္မည္မွ်ပင္ သိမ္ေမြ႕နူးညံ့သည္ျဖစ္ေစ ၊ ျပင္သစ္ကုန္သည္တို႔ ၏ေျခသြက္မႈ လံုးဝမရွိသည္ျဖစ္ေစ ၊ နယ္ခ်ဲ႕့ျဗိတိသွ်သည္ အထက္ ျမန္မာနိုင္ငံကို သိမ္းယူမည္ မုခ်ဧကန္ ပင္ျဖစ္ေပသည္ ။ အေႏွးနွင့္ အျမန္သာကြာျခားမည္.........”

ဦးေမာင္ေမာင္ေလး ၊ ဦးဟန္ေဌး
==================

“...ယဥ္ေက်းမႈ အထက္တန္းက်လွသည္ဆိုေသာ(အဂၤလန္) နိုင္ငံက အားနည္းလွေသာျမန္မာနိုင္ငံငယ္ကို တိုက္ခိုက္၍အနိုင္ယူမႈကား ဂုဏ္ယူစရာ အေၾကာင္းမေတြ႕ရေပ ။ ျဗိတိသွ်တို႔က သီေပါမင္းကို နန္းခ်လိုက္ ျပီးေနာက္ ငါးႏွစ္တိုင္တိုင္ ျမန္မာတို႕က သူ႔ကၽြန္မခံပဲ ပုန္ကန္ထၾကြေလသည္ ။ ဤေတာ္လွန္မႈအေၾကာင္း ကိုေဟာလ္ (D.G.ZE.Hall)၏ စာအုပ္၌ေတြ႕ရမည္ မဟုတ္ေပ ။ ျမန္မာတို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္မႈ လုပ္ကိုင္ေနၾကသူမ်ားကို ေဟာလ္က လွည္႔လည္ေနေသာ ဓားျပဂိုဏ္းမ်ားဟု အမည္ေပးခဲ႔ေလသည္ ။ ျမန္မာလူဆိုး(ဓားျပ)ဆိုသူတို႔သည္ ေသနတ္ေျပာင္းဝ၌ အျပံဳးအပ်က္ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္း အေသခံသြား ၾကေလသည္ .........”

ေဒါက္တာခင္ျမၾကဴ
===========

“.... အိႏိၵယဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္ရီပြန္က ျပင္သစ္သီလရွင္နန္းတြင္းအပ်ိဳေတာ္ ေသေရ႕စ္(Therese) မွတဆင့္ စုဖုရားလတ္ထံ ျပင္သစ္နွင့္ဆက္ဆံေရး ရပ္ဆိုင္းေပးပါရန္ ဆက္ သြယ္ၾကိဳးပမ္းပံုမ်ား ၊ ျဗိတိသွ် တို႔ ျမင္ကြင္းမင္းသားၾကီးနွင့္ ေညာင္ ရမ္းမင္းသား အၾကားေျခရႈပ္ခဲ႔ပံုမ်ား ၊ မႏၱေလးတြင္ ျပင္သစ္ဘဏ္ တည္ေထာင္ေရး နွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျဗိတိသွ်သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၏ ပံုၾကီး ခ်ဲ႕ထြင္ ေဝဖန္ေရးသားမႈမ်ား ၊ ယေန႔တိုင္ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား ေလာ ကတြင္ အျငင္းပြားေနၾကဆဲျဖစ္သည့္ ျပင္သစ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဖေရစီေန ကိုယ္တိုင္ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္မ်ား ၊ ျမန္မာ့နန္းရိပ္ကိုခိုျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ အား ျဗိတိသွ်တို႔လက္တြင္း မေရာက္ ေရာက္ေအာင္ ေျခပုန္းခုတ္၍ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ေသာ မႏၱေလးျမိဳ႕ရွိ နိုင္ငံျခားသံအရာရွိငယ္တစ္ဦး၏ ရႈပ္ေပြပံု မ်ား စသည္တို႔ျဖစ္သည္.........”

ေရႊဘိုမိမိၾကီး
=======

“.........သီေပါဘုရင္က “ အဂၤလိပ္တို႔ ဤမွ် အနိုင္အထက္ ရန္စ က်ဴးေက်ာ္ျခင္းကို ေခါင္းငံု႔ခံ၍မသင့္ ၊ စစ္ ဖက္ၾကရေပမည္ ၊ ခုခံ တိုက္ခိုက္ရန္ အသင့္စီစဥ္ၾကရမည္ ” ဟူ၍ အဆံုးအျဖတ္ေပးေသာ အမိန္႔ေတာ္ကို ခ်မွတ္ လိုက္ေလ၏.......”

ဦးေမာင္ေမာင္တင္-မဟာဝိဇၹာ
================

“......၁၉၄၇ခု ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔၏ လုပ္ၾကံမႈကို ဖန္တီးသူ တို႔ကား မည္သူတို႔နည္း ။(အဂၤလိပ္)နယ္ ခ်ဲ႕ပေရာဂ ျဖစ္ေၾကာင္း အထင္အရွား ေတြ႔ခဲ႔ၾကျပီ ၊ ၁၂၂၈ ခုနွစ္အတြင္း မႏၱေလး နန္းတြင္း ေရး၌ နယ္ခ်ဲ႕ မ်ား မည္မွ်ဝင္ေရာက္ေနၾက ျပီနည္း ။ ေနာက္ပိုင္း၌ ျမင္ကြင္းႏွင့္ျမင္းခံုတိုင္စားတို႔အား အဂၤလိပ္တို႔ကူညီ ေနပံုမ်ားကို ေတြ႕ရျခင္းပင္လွ်င္ နယ္ခ်ဲ႔၏ ပေရာဂမကင္းခဲ႔ပံုကို ရိပ္စားဖြယ္ ရွိေလသည္ .....”

သမိုင္းသက္ေသတည္ပါေစ
================
အထက္ပါ အထင္ကရ နိုင္ငံေက်ာ္စာေရး ဆရာမ်ားသည္ စာဖတ္ ေလ့လာအား အလြန္ေကာင္းသူမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္ ။ အေၾကာင္းအ ရာတစ္ခုကို ရႈေထာင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆး နိုင္စြမ္းရွိသူမ်ား လည္း ျဖစ္သည္ ။ ဆရာၾကီး ၊ ဆရာမၾကီးတို႔သည္ စာဖတ္ပရိတ္ သတ္အေပၚ အမွန္တရားမ်ား မျမင္နိုင္ျဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္လွ်က္ရွိ ေနေၾကာင္း အထက္ပါ စာပိုဒ္ ေလးမ်ားမွတဆင့္ ခံစားသိနိုင္သည္ ။ စာေရးဆရာေကာင္းတို႔ မည္သည္ မိမိကေလာင္စြမ္းျဖင့္ စာဖတ္သူ တို႔ကို အဆိပ္မခပ္တတ္ၾကပါေပ ။ သမိုင္းဆိုသည္ ၾကာျမင့္လွ ျပီျဖစ္ ေသာ အတိတ္ကာလမ်ားဆီက အထင္ကရပုဂၢိဳလ္တို႔၏ အျဖစ္သ နစ္မ်ား ကိုမွတ္တမ္းတင္ထားေသာ အေၾကာင္းအရာျဖစ္သည္ ။ လူတိုင္းသည္ ဖတ္ရႈေလ့လာအား ေကာင္းမည္ဆိုပါ က စာအုပ္စာ တမ္းမ်ား ၊ ရုပ္ပံုပန္းခ်ီကားမ်ား ၊ သမိုင္းဝင္အေဆာက္အဦးမ်ား ၊ ေရွးဓါတ္ပံုမ်ား မွတဆင့္ အရာအားလံုးကို ကိုယ္တိုင္ ဆက္စပ္ေတြး ေခၚ ကာအျဖစ္မွန္ကိုတိုက္ဆိုင္စစ္ေဆး နိုင္ပါလ်က္နွင့္တစ္ခုေသာ အသိ ၊ အျမင္နွင့္သာ သမိုင္းကို ဆုပ္ကိုင္ထားၾကေတာ့မည္ေလာ ။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ အထက္ပါစာပိုဒ္ ေလး မ်ားမွတဆင့္ အသိတစ္ခု ရလိုက္ ၾကပါရန္ နွင့္ ထိုမွတဆင့္ ဆက္လက္ေလ့လာနိုင္ၾကပါေစ ဟုဆႏၵ ျပဳရင္း ။

သွ်င္ေလညင္း ။ (၆ ၊ ၉ ၊ ၂၀၁၃) ။

ကိုးကား ။ ေတာ္ဘုရားေလး(ေအာင္ေဇ)။ လန္ဒန္ေရာက္ ပတၱျမားငေမာက္ နွင့္ ေတာ္ဝင္ရတနာပစၥည္းမ်ား ။