တ႐ုတ္တို႔၏ ေ႐ွးေဟာင္း ရာဇဝင္မွတ္တမ္းတြင္ ခ်ိယန္- မာန္တို႔အား ခရစ္ေတာ္မေပၚမီနွစ္ ဘီစီ ၁၃၂၄- ၁၂၆၅ အတြင္း၌ အၾကီးအက်ယ္သြားေရာက္နွိမ္နင္း ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါ႐ွိသည္ ။ဤသို႔ ျဖင့္ ခ်ိယန္၊ မန္ တို႔မွာ ဘီစီ ၃၀၀ ထိတိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္ တို႔မွနွိပ္စက္၍ အေနာက္ဖက္ သို႔ တေျဖးေျဖး ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလာၾကျပီး အခ်ိဳ႕ ခ်ိယန္တို႔မွာ ေတာင္ဖက္သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ရာမွ တိဘက္ ကုန္းျမင္႔သို႔ လည္းေကာင္း အေနာက္ဖက္သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ရာမွျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ဖက္ အစြန္ေလာက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ယခု ျမန္မာ နွင့္ တိဘက္ နယ္နိမိတ္ စပ္ၾကားေလာက္မွ အေနာက္ဖက္ ကိုလမ္းခြဲကာ ျဗဟၼာပုတၱျမစ္၏ ျမစ္လက္တက္ျဖစ္ေသာ လူဟစ္ျမစ္ေၾကာင္း ထိုမွ သံလြင္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းသို႔ လိုက္ခဲ႔ ၾကသည္ဆို၏။ျမန္မာတို႔သည္ ယူနန္နယ္ ေတာင္ပိုင္းမွ ဤလမ္းအတိုင္းဆင္းလာၾကကာ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ထိုမွတဆင္႔ ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ ျဖတ္လာၾကကာ ႐ြာငံသို႔ေရာက္ေသာ္ နတ္ေတာင္ထိပ္ဖ်ားမွျမင္းမ်ားနွင့္ ဆင္းသက္လာျပီးလွ်င္ ေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္၍ စိုက္ပ်ိဳးေနထိုင္ျပီး လူဦးေရ ပိုလွ်ံေသာအခါ တစ္နိုင္ငံလံုးသို႔ ယပ္ေတာင္သဖြယ္ ျဖန္႔က်က္ ေနထိုင္သူမ်ားဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေလ့လာမိပါသည္။ထို႔ျပင္ ျဖစ္နိုင္ေခ်အ႐ွိဆံုး လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး၏ ျမစ္ဖ်ားနွင့္ ျမစ္လက္တက္မ်ားျဖစ္ေသာေမခ ျမစ္ ၊ တပိန္ျမစ္နွင့္ ၊ ေ႐ႊလီျမစ္ ေၾကာင္းမ်ားအလိုက္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းမ်ားအတိုင္း ျမန္မာတို႔မလိုက္ခဲ႔ၾကျခင္းမွာ ဧရာဝတီျမစ္နွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ဆံုရာ ေဒသတဝိုက္တြင္ ႐ွိေသာ တေကာင္းတြင္ တန္ခိုးၾကီးလ်က္႐ွိေသာ ကဒူး တို႔ကိုမယွဥ္ သာ၍ျဖစ္သည္ ဟု တြက္ခ်က္ျပထားပါသည္။ထို႔ျပင္ နန္ေစာတို႔ လိုက္လံတိုက္ခိုက္၍ ၎အတည္ျပဳထားေသာ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း နတ္ေတာင္ထိပ္မွ ျမင္းမ်ားနွင့္ အျပင္းဆင္းလာၾကျပီးလွ်င္ ထိုေတာင္ေျခတဝိုက္တ႐ွိ ေက်ာက္ဆည္ ေဒသသို႔ ဝင္ေရာက္စီးနင္း၏ဟုလည္း ဆိုထားျပန္ပါသည္။နန္ေစာတို႔ မွာကား ရာသီဥတု ပူျပင္း၍ လိုက္လံမတိုက္ခိုက္သာဟု ဆိုထားျပန္သည္။ ပထမ - ျမန္မာတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ဇာတိခ်က္ေၾကြ ေဒသမွ အနွစ္ တစ္ေထာင့္သံုးရာ ခန္႔ကစတင္ထြက္ခြာလာသည္ဟုူေသာယူဆခ်က္နွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္တိုက္ဆိုင္စဥ္းစားေသာ္ ၊ တကယ္ဟုတ္မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ရန္မွတပါး မျဖစ္နိုင္စရာေတာ့မ႐ွိဟူ ေသာဖက္မွ သံုးသပ္ ၾကည့္လွ်င္ (၁) ျမန္မာတို႔၏ ဇာတိခ်က္ေၾကြေဒသမွာ ေက်ာက္ဆည္ ေဒသနွင့္ မိုင္ေပါင္း ၁၀၀၀ ခန္႔သာကြာေဝး၍ ထို မိုင္ေပါင္း ၁၀၀၀ ခရီးကို နွစ္ေပါင္း ဤမွ် ေလာက္ၾကာ႐ွည္စြာ အခ်ိန္ယူ ရနိုင္ ေလာက္စရာ အေၾကာင္းမ႐ွိပါ။ (၂) လူမ်ိဳးစုမ်ား တစ္ေနရာမွ အျခားတစ္ေနရာသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြားေရာက္ေနထိုင္ရာ၌ ၊ အစာေရစာေပါမ်ားေသာ အရပ္တို႔ကို ျဖတ္သန္းသြားရလွ်င္ ( သို႔မဟုတ္ ) အျခားတန္ခိုးၾကီး လူမ်ိဳးတို႔ က လမ္းတြင္အေနွာက္အယွက္ေပးေန လွ်င္ ေနွာင့္ေနွးၾကန္႔ၾကာတတ္၍ ၊ ထိုသို႔ မဟုတ္ ၊ မိမိတို႔လိုရာသို႔ တန္းတန္းမတ္မတ္သြားရလွ်င္ လွ်င္ျမန္စြာ ေပါက္ေရာက္တတ္သည္။ (၃) ျမန္မာတို႔၏ ဆင္းသက္ရာလမ္းမွာ ဇီခ်ဴအန္ နွင့္ ယူနန္နယ္ အေနာက္ပိုင္း႐ွိ အမ်ားအားျဖင့္ ေတာင္ေျမာက္သြယ္တန္းေနတတ္ေသာ ေတာင္တန္းၾကီးမ်ားနွင့္ ထိုေတာက္တန္းၾကီးမ်ား၏ စပ္ၾကား ၊ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ လွ်ိဳေျမာင္ၾကီးမ်ားအတြင္း စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္စဥ္ေက်ာမ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ ယင္းတို႔အဖို႔အထူးေနွာင့္ေနွး ၾကံ့ၾကာေနရန္ အေၾကာင္းမ႐ွိဟုဆိုရာ၏။ (၄) တဖန္ထိုစဥ္ကာလ၌ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပ္ုင္းကို ျဖတ္သန္းျပီး အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းနွင့္ တ႐ုတ္ျပည္အေနာက္ပိုင္းသြား လမ္းေၾကာင္းၾကီး ႐ွိသည္ဟူ၍လည္း တ႐ုတ္တို႔မွတ္တမ္း တြင္ေတြ႕ရကာ ဤလမ္း မွလည္း ဝင္ေရာက္လာနိုင္သည္ မဟုတ္ပါေလာ။ (၅) ထို႔ျပင္ ေ႐ွးက အယူအတိုင္းဆိုလွ်င္ ထိုခ်ိယန္၊ မန္ တို႔၏အႏြယ္တူ လူမ်ိဳးစု မ်ားျဖစ္ေသာ မ႐ု ၊ လိစု ၊ မုဆိုး ၊အဇီ ၊ လ႐ွီ၊ နွင္း စေသာ တိဗက္ - ျမန္မာ အႏြယ္ဝင္တို႔သည္ ခ်ိယန္- မန္ တို႔ထက္အလွ်င္ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး၏ ျမစ္ဖ်ားနွင့္ ျမစ္လက္တက္မ်ားျဖစ္ေသာေမခ ျမစ္ ၊ တပိန္ျမစ္နွင့္ ၊ ေ႐ႊလီျမစ္ ေၾကာင္းမ်ားအလိုက္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဆင္းသက္ဝင္ေရာက္လာၾကမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာတို႔သည္လည္း ထိုလမ္း႐ိုးကိုသာ မေသြမတိမ္း လိုက္မည္ ျဖစ္ေပသည္။ဤျမစ္သံုးသြယ္အနက္မွ တပိန္ျမစ္ေၾကာင္းသည္ ယူနန္နယ္ အေနာက္ပိုင္းေတာင္တန္းေဒသမွ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို႔ အနီးဆံုးနွင့္ အလြယ္ကူဆံုးေပါက္ေျမာက္နိုင္ရာ ျမစ္ေရေၾကာင္းလမ္း ျဖစ္သည္။ျမန္မာ ရာဇဝင္တစ္ေလ်ာက္လံုး တြင္ ျမန္မာတို႔ကို အမ်ားဆံုး ဒုကၡေပးခဲ႔သည့္ တ႐ုတ္တရက္ သူပုန္သူကန္တို႔ ထိုတာပိန္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းပင္ ဆင္းသက္လာခဲ႔၏။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္တို႔ စတင္ဖ်က္ဆီးသည္႔အခ်ိန္မွ ေက်ာက္ဆည္သို႔ ေရာက္႐ွိခ်ိန္အထိ မည္သည့္ေၾကာင့္ နွစ္ေပါင္း နွစ္ေထာင္ေက်ာ္ၾကာေအာင္အခ်ိန္ယူခဲ႔ၾကပါသနည္း။ ဒုတိယ တေကာင္းသည္ ျမန္မာ့ ေနျပည္မဟုတ္ ကဒူးေနျပည္သာျဖစ္သည္။ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္း အတိုင္းျမန္မာတို႔ မဆင္းသက္လာျခင္းမွာ တေကာင္း ျမိဳ႕တြင္ ကဒူးတို႔ ဆီးခံ ေန၍ျဖစ္သည္ဆိုေသာ ေကာက္ခ်က္သည္ ယုတိၱ မတန္လွေပ။ (၁) ကဒူး တို႔မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ဖက္ပိုင္းတြင္ေနထိုင္ေသာ အလြန္ေ႐ွးက်သည့္ လူမ်ိဳးစု ျဖစ္သည္။ (၂) ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမ်ားက ကဒူး လူမ်ိဳးစုကို ကၽြန္မ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္၎၊ ေျမေရာင္းစားသူမ်ား အျဖစ္၎ ေဖာ္ျပထားသည္။ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္း နွင့္ အင္အားေကာင္းေကာင္း စည္းစည္း လံုးလံုး ေနထိုင္ၾကသူမ်ားဟု အရိပ္အမြက္ပင္ေဖာ္ျပမထားေခ်။ (၃) အကယ္၍ ကဒူး လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အင္အားၾကီးမားျပီး ဧရာဝတီ ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းဆင္းလာခဲ႕ေသာျမန္မာတို႕ကိုုပိတ္ဆီးထားနိုင္ပါေသာ္ နန္ေစာတို႔ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ပ်က္စီး၍ ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ေနေသာ ပ်ဴတို႔ကို အဘယ့္ေၾကာင့္ ဦးေဆာင္မႈမယူခဲ့သနည္း။ ျမန္မာတို႔ကိုပိတ္ဆီးနိုင္ေလာက္ေအာင္အင္အားၾကီးမားေသာသူတို႔က ပ်ဴတို႔ေနရာကိုဝင္ေရာက္ေနထိုင္ျခင္းမ႐ွိပဲ ၎တို႔ထက္ အင္အားနည္းပါးေသာ ျမန္မာတို႔က ဤေနရာသို႔ ဝင္ေရာက္အုပ္စိုးမႈကိုျပဳခဲ႔ပါသလဲ ။ (၄) ထို႔ျပင္ Mr. Luce ကပ်ဴ၊ ကဒူး၊ သက္၊ ခ်င္း၊ စသည္တို႔သည္ လည္းတိဘက္-ျမန္မာ အႏြယ္ဝင္မ်ားသာျဖစ္၍ ယူနန္နယ္မွ ျမန္မာတို႔ထက္ေစာစီးစြာထြက္လာ၍ အေျခခ် ေနထိုင္နွင့္ျပီးသူတို႔ဆိုလွ်င္ နန္ေစာတို႔ကို ေၾကာက္၍ေျပးလာေသာသူမ်ားသည္ နန္ေစာတို႔၏ ပိုင္နက္ျဖစ္သည့္ ၎တို႔တိုက္ခိုက္သိမ္းယူထားေသာ ပ်ဴတို႔၏ေနရာကို အဘယ့္ေၾကာင့္ဝင္ေနရပါသနည္း။ ေသြးသား ရင္းျဖစ္သည့္ ကဒူးတို႕ထံ ခိုဝင္သည္မွာပိုသင့္ေတာ္ပါသည္မဟုတ္ပါလား။ (၅) ေခတ္ျပိဳင္ ေက်ာက္စာ တစ္ခုတြင္ ၁၂၈၈ ခုတြင္ နန္းေတာင္မ်ားမင္းက တပ္မႈးတစ္ဦးအား တေကာင္းစစ္တြင္ သူရသတၱိ႐ွိ႐ွိနွင့္ တိုက္ခိုက္ အမႈထမ္းခဲ့သည့္ အတြက္ ဆုခ်ီးျမွင့္ခဲ႔ေၾကာင္း ပါ႐ွိသျဖင့္ တေကာင္းေန ကဒူးတို႔အင္အား ၾကီးသည္ဟုမဆိုသာပါ။ အေၾကာင္းမွာ ထိုခုနွစ္သည္ ထိုင္း႐ွမ္းတို႔ အာသံနယ္ သို႔ကူးကာ အဟုန္ျပည္ တည္ေထာင္ေသာ ခုနွစ္ပင္ျဖစ္သည္။တာတာ ေခၚ တ႐ုတ္တရက္တပ္မ်ား မ႐ွိသည့္ ေနာက္အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ကၽြန္းဆြယ္ကိုပင္ ပိုင္စိုးနိုင္ခဲ႔ေအာင္ အင္အားၾကီးသည့္ ထိုင္း႐ွမ္းတို႔သည္ အာသံဖက္သို႔မကူးမီ ၾကားနယ္ေျမ႐ွိ ျမန္မာတို႔ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၾကမည္မွာမလြဲေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ နေတာင္းမ်ားမင္းက ဆုခ်ီးျမွင့္သည္ဆိုကတည္းက ထိုင္း႐ွမ္းတို႔သည္ တေကာင္းကိုပစ္မွတ္ထားျခင္းမဟုတ္ တိုက္ခိုက္ရန္မရည္႐ြယ္ပါ ။ ပုဂံကိုသာ တိုက္ခိုက္ရန္ ရည္႐ြယ္သည္မွာသိသာလွပါသည္။ တေကာင္းစစ္သည္ ထိုင္း႐ွမ္းတို႔၏ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ရည္ညႊန္း ျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္။စစ္ျဖစ္သည္မွာ တေကာင္းအနီးတြင္ျဖစ္သည္။ တေကာင္း ျပည္ ၊တေကာင္း လူမ်ိဳးတို႔ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ျခင္း မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ တေကာင္းေန ကဒူးတို႔မွာ ေခတ္ျပိဳင္ ဆန္႔က်င္ဖက္ မင္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳရေလာက္ေအာင္ အင္အားၾကီးမားျခင္းလည္းမ႐ွိ မည္သည့္အခါကမွလည္း ဝင္ေရာက္ဖ်က္ဆီး ရန္ပစ္မွတ္မထားခဲ႔ေၾကာင္းထင္႐ွား လွပါသည္။ တတိယ နတ္ေတာင္ထိပ္မွ ျမင္းမ်ားနွင့္ အျပင္းဆင္းလာၾကျပီးလွ်င္ ထိုေတာင္ေျခတဝိုက္တ႐ွိ ေက်ာက္ဆည္ ေဒသသို႔ ဝင္ေရာက္စီးနင္း၏ဟူေသာအဆိုကို ျဖစ္နိုင္မျဖစ္နိုင္သံုးသပ္ၾကည့္ေသာ္ နတ္ေတာင္သည္ ႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ၾကီးခ႐ိုင္႐ွိ ႐ြာငံျမိဳ႕နယ္ နပန္းၾကီး႐ြာ တြင္တည္႐ွိသည္။ (၁) ႐ြာငံမွ ေက်ာက္ဆည္ဘက္သို႔အလြယ္ဆင္းနိုင္သည့္လမ္းမွာ ျမိဳ႕ၾကီေဒါင္းမီး လမ္းျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္ကားမ်ား သြားလာနိုင္သည္။ (၂) နပန္းၾကီး႐ြာမွ နွစ္မိုင္ခန္႔ထြက္မိေသာ္ အဆင္းလမ္းကိုစတင္ ေတြ႔ရသည္။ ေျပပစ္ေသာအဆင္းမ်ားမဟုတ္ မက္ေစာက္၍ အင္မတန္ သတိထားဆင္းရသည္။ ျမင္းနွင့္ဆင္းဖို႔ မဆိုထားနွင့္ လူခ်ည္းပင္ခက္ခဲစြာဆင္းေနရသည္။ (၃) နန္ေစာတို႔ကို ေၾကာက္လန္႕၍လွည့္ၾကည့္ယင္း မလံု႔တလံု ဝတ္စားထားေသာ ျမင္းစီးဆင္းလာပံု၊ ထို႔ေနာက္ လိုရာ ခရီးသို႔ ဆိုက္ေရာက္ျပီးေသာအခါ အာဒံဒယဇ္ပူေဇာ္ပြဲၾကီး၌ မိမိတို႔ျမင္းမ်ား လဲက်ေသဆံုး သည္ထိခုန္ခိုင္းျပီးယဇ္ပူေဇာ္ပံု ကိုထပ္မံေဖာ္ျပထားျပန္ရာ ျမန္မာတို႔အေနနွင့္ ေဒသခရီးကို လူမ်ိဳးမ်ားေပါင္းစံု ဓေလ့မ်ား ေပါင္းစံုကို ေနာက္လိုက္အေနနွင့္ လည္းေကာင္း ေခါင္းေဆာင္အေနနွင့္လည္းေကာင္း ေလ့လာဆည္းပူးခဲ႔ရသည္ မွန္ေသာ္လည္း ဤကဲ႔သို႔ အာဒံဒယဇ္ပူေဇာ္ပြဲမွာ အိႏိၵယတြင္ ေဝဒေခတ္ က႐ွိခဲ႔ဖူးျပီး ေသာ္လည္း အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွတြင္ကား မ႐ွိေပ။ (၄ ) ထို႔ေနာက္ Mr.Luce က ျမင္းခုန္တိုင္ဟူေသာေဝါဟာရကို ျမင္းခုန္သည့္တိုင္ ( ျမင္းခ်ည္သည့္တိုင္ )ဟုအဓိပၸါယ္ဖြင့္သည္။ ဤသို႔ အဓိပၸါယ္႐ွိေသာ ႐ြာသည္ တစ္႐ြာတည္းသာ႐ွိေသာ္လည္း ျမန္မာတို႔က ျမင္းအေၾကာင္းလြန္စြာသိနားလည္လ်က္ ျမင္းစီးအတတ္ကိုလည္း လြန္စြာမွ ကၽြမ္းက်င္ကာ ျမင္းသြက္ျမင္းလ်င္မ်ားျဖင္႔ ေက်ာက္ဆည္ကို ဝင္ေရာက္ခဲ႔သည္ဟူ၏။သို႔ရာတြင္ ျမန္မာရာဇဝင္အေထာက္အထား မ်ားအရမူကား ငေဆာင္ခ်မ္း မြန္ဂို- ျမန္မာ တိုက္ပြဲတြင္ ျမန္မာတို႔သည္ ဆင္တပ္ျဖင့္ မြန္ဂိုတို႔ကို ခုခံတိုက္ခိုက္ခဲ႔ၾကသည္။ ဟံသာဝတီ ဧကရာဇ္နိုင္ငံေတာ္ေခတ္ တပင္ေ႐ႊထီး ၊ ဘုရင့္ေနာင္တို႔၏ တပ္မေတာ္တြင္ ဆင္တပ္ သည္အင္အားအၾကီးဆံုးျဖစ္သည္။ထို႔ျပင္ ရာဇဝင္ၾကီး တို႔က ျမန္မာတို႔ကား ဆင္ကိုကၽြမ္း၍ ႐ွမ္းတို႔ကား ျမင္းကိုကၽြမ္းကာ မြန္တို႔ကား ေလွကိုကၽြမ္းသည္ ဟုအဆို႐ွိသည္။ (၅) နန္ေစာသည္ တ႐ုတ္ျဖစ္သည္ တ႐ုတ္ျဖစ္ျပီးအပူဒဏ္မခံနိုင္ေသာ သူမ်ားျဖစ္သည္ဟု Mr.Luce ကဆိုထားပါသည္။ထို အပူဒဏ္ မခံနိုင္ေသာ နန္ေစာတို႔က ေခ်ာက္ေသြ႕ေသာ ေဒသ႐ွိ ပ်ဴနိုင္ငံၾကီးကိုလည္းေကာင္း ၊ မြန္တို႔ ဌာေနဟု Mr.Luce အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ မိခ်ဲန္ နိုင္ငံၾကီးကိုလည္းေကာင္း လာေရာက္တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီး သြားသည္ ဟု Mr. Luce ပင္ ဆိုထားျပန္ပါသည္။ ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ ပ်ဴ နွင့္ မြန္ကိုလာေရာက္ဖ်က္ဆီးေသာ နန္ေစာတို႔ကား အပူဒဏ္ခံနိုင္ျပီး ၊ ျမန္မာတို႔ေျပးလာရာေနာက္လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ေသာ နန္ေစာတို႔က အပူဒဏ္ မခံနိုင္သည္႔သေဘာ သက္ေရာက္ေနျပန္သည္ ။ နန္ေစာ လူမ်ိဳး နွစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ေနသည္။ တိဘက္-ျမန္မာ( ခ်ိယန္- မာန္) ကား ယူနန္ေတာင္ပိုင္းသား ပင္ျဖစ္ေပသည္မဟုတ္ပါလား။ေဒသခံျခင္း အတူတူ နန္ေစာတို႔က အပူဒဏ္ခံနိုင္ျခင္းမ႐ွိ တိဘက္ျမန္မာ မ်ားကား အပူဒဏ္ခံနိုင္သည္ ဆိုေတာ့ ျဖစ္နိုင္ဖြယ္မ႐ွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ နတ္ေတာင္ေပၚမွ ျမင္းမ်ားနွင့္ဆင္းလာသည္ဟုဆိုျခင္းမွာ လက္ေတြ႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေလ့လာျခင္းမ႐ွိပဲ ထင္လံုးသက္သက္ျဖင့္ မွန္းဆေျပာေနျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ ရသည္။ စာေရးသူအျမင္။ ။ ယခု ေဆာင္းပါး၏ ယခင္ကတင္ခဲ႔ေသာ G . H . Luse ၏ Old Kyauk-se and Coming of Burma ျမန္မာအစေက်ာက္ဆည္ကစာတမ္း၏လိုအပ္ခ်က္႐ွိေနေသး ေသာ အကိုးအကားမ်ား ဟူေသာေဆာင္းပါးတြင္ Mr.Luce ၏ အကိုးအကားလြဲမွားျခင္း ၊အကိုးအကား တစ္ခုတည္းမွ လိုအပ္ရာကို သာအသံုးျပဳထားျခင္း ၊စာတမ္းတြင္ အေတြးအထင္ မ်ားကို အေထာက္အထားမ်ားနွင့္ အတင္း ဆက္စပ္ ထည့္သြင္းထားျခင္း စသည္ျဖင့္ ဖတ္မွတ္ေလ့လာမိထားသမွ်မွ ၊ စာဖတ္သူတို႔အဆင္ေျပေစရန္အလို႔ငွာ အေၾကာင္းအရာတူရာမ်ား စုစည္းေဖာ္ျပထားပါသည္။ ယခု ေဆာင္းပါးတြင္ေတာ့ အေထာက္အထားနွင့္ ဆက္စပ္ ပံုေဖာ္ယူပံုကို ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္တင္ျပထား၍ Mr.Luce ၏ အေထာက္အထား နွင္႔ ဆက္စပ္ပံုေဖာ္ရာတြင္လြဲမွားေနျခင္းအခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာသုေတသီ တို႔မွ အခ်က္အလက္ စံုလင္စြာ ျပန္လည္ေခ်ပထားသည္ကို စုစည္း တင္ျပထားပါသည္။ကမာၻ႔အဆင့္ သမိုင္းသုေတသန ပညာ႐ွင္ၾကီးအေနျဖင့္ အစပထမဦးစြာ ေကာက္ခ်က္ခ် ထားမိသည့္ အမွားကို ခိုင္မာေအာင္ျပဳလုပ္ယင္း ေနာက္ထပ္ အမွားေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္မံက်ဴးလြန္ မိပံုကို ရင္နာဖြယ္ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ျမန္မာ့သုေတသီမ်ားဖက္မွလည္း ဤ အယူအဆကို အေထာက္အထားနွင့္အကြ ဆက္စပ္ေျဖရွင္းရန္ ဆယ္စုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အပင္ပမ္းခံ၍ ႀကိဳးပမ္းေနရမႈေႀကာင့္ ျမန္မာ့ သမိုင္းသုေတသီေလာကသည္ ဤ အခ်ိန္မ်ားအတြင္း တိုးတက္သင့္သေလာက္မတိုးတက္နိုင္ေတာ့ေပ။ လက္ငင္း ျဖစ္ရပ္တစ္ခုေပၚေပါက္လာသည္ဆိုလွ်င္ ထိုျဖစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာသည့္ အမွန္တရားက သီးသန္႔႐ွိျပီးသားျဖစ္သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္ကို မ်က္ျမင္ဒိဌိ ၾကံဳေတြ႕ခဲ႔ရသူက အမွန္တရားကိုမုခ်သိေပမည္။ သို႔ေသာ္ ကိုယ္တိုင္မၾကံဳေတြ႕လိုက္ပါက တဆင့္ျပန္လည္ၾကားသိရသည္ဆိုပါက ထိုျဖစ္ရပ္၏ အမွန္တရားနွင္႔နီးစပ္ရန္မလြယ္ကူေတာ့ေပ။ အေၾကာင္းမွာ တဆင့္ျပန္လည္ေျပာျပသူ၏ အျမင္ေရာပါလာ၍လည္းေကာင္း ၊ မိမိကိုယ္၌က ထိုျဖစ္ရပ္အေပၚ ကနဦးအျမင္ ႐ွိနွင့္ထားျပီးျဖစ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း မိမိ အေတြးဆႏၵနွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ျပဳျပင္ ေစလို၍လည္းေကာင္း အမွန္တရားျဖစ္ ရပ္မွာ ရာနႈန္းျပည့္ မွန္ကန္ရန္မလြယ္ကူေတာ့ပါ။ ဒါေတာင္မိမိ လက္႐ွိေနထိုင္ရာ ကာလမ်ားအတြင္းမွ အျဖစ္အပ်က္မ်ားပင္ ႐ွိေသးသည္။ ဟိုးေ႐ွးေ႐ွးပေဝသဏီမွ မိမိၾကံဳေတြ႕ရန္မဆိုထားနွင့္ မိမိ၏ ဘိုး၊ဘြားတို႔ပင္ ၾကံဳေတြ႕ရန္အခြင့္အေရးမရခဲ႔ေလာက္နိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားသည္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ႔သည္မွာ နွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီပင္႐ွိခဲ႔ျပီ ျဖစ္၍ ထိုအတိတ္ေျခရာမ်ားကိုျပန္လည္ေကာက္ယူခ်င္ပါက ေစ့စပ္စြာ၊ ေသခ်ာစြာ၊တိက်စြာ၊ အခ်ိန္ယူေလ့လာရမည္ျဖစ္သည္။ အဂတိ ၊ ဆႏၵကင္းစင္၍ အေၾကာင္းအရင္း ဆီေလ်ာ္စြာ သံုးသပ္ျခင္း ၊အေထာက္အထားကို တိက်စြာ ဆက္စပ္ျခင္း၊ အစမ္းသပ္ ၊အစစ္ေဆး တနည္း မွတ္ေက်ာက္အတင္ခံနိုင္စြာ အတည္ျပဳျခင္း မွာလည္း မ်ားစြာအေရးၾကီးေပသည္။ထို႔ျပင္ ကပ္ၾကည့္လွ်င္အစစ္ကိုမျမင္ ခြာၾကည့္မွအစစ္ကိုျမင္သည္ ဟူေသာစကားအတိုင္းဆိုရပါလွ်င္မူ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ကိုယ္တိုင္မၾကံဳပဲဆံုးျဖတ္လိုပါက တတိယ အျမင္ကိုသာ ကိုင္စြဲ ထားသင့္သည္။ပထမ မိမိအျမင္ကိုဦးစြာဖယ္ထုတ္ထားရမည္။ဒုတိယ ျဖစ္ရပ္ကို ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႕သူတို႔၏ နွစ္ဖက္စကားကိုနားေထာင္ရမည္။ အျခား ဘက္မတူသူ မ်က္ျမင္ၾကံဳလိုက္ရသူတို႔၏ အျမင္ကို ေလ့လာရမည္။တတိယ ကာယကံ႐ွင္တို႔၏စ႐ိုက္ ၊သေဘာသဘာဝ ၊စိတ္ေနစိတ္ထား ၊ကိုယ္က်င့္တရား၊ လူေနမႈဘဝ ၊အထိပါေလ့လာျပီးမွ မိမိ အတြက္ ထိုျဖစ္ရပ္အေပၚ အနီးစပ္ဆံုး အမွန္တရားကို သိ႐ွိနိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာစြဲ၊ ငါစြဲ ၊မထားပဲ ပညာမာန္၊ အတၱမာန္ကင္းစင္ျပီး ေသခ်ာ ေဇာက္ခ်ေလ့လာမွသာ ပညာရပ္တစ္ခု၏ အထြတ္အထိဋ္ေနရာကို ေရာက္႐ွိေပမည္။ သမိုင္းေၾကာင္းဟူသည္ အင္မတန္မွ က်ယ္ျပန္႔ေသာနယ္ပယ္တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္အမွန္တရား တစ္ခုအေပၚ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားအလိုက္၊ ကာလအပိုင္းအျခားအလိုက္ ၊အေထာက္အထားအစံု၊ ကိစၥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ျဖစ္ရပ္အေထြေထြ၊သံုးသပ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ၊ ရပ္တည္ခ်က္အဖံုဖံု၊ယူဆခ်က္ေျမာက္မ်ားစြာ ႐ွိလာနိုင္သည့္အထဲမွ ေတြ႔႐ွိခ်က္တစ္ခုကို ဆယ္စုနွစ္မ်ားစြာ လက္ခံ ထားဖို႔စိတ္ကူးေနလွ်င္ မိမိတို႔ည့ံဖ်င္းရာက်ေပလိမ့္မည္မဟုတ္ပါလား။ --သွ်င္ ေလညင္း ။ (၂၄၊၂၊၂၀၁၃) စာအကိုးအကား G H Luce -Economic of the Early Burma/Old Kyauke-se and coming Burm(၁၉၅၇) ဗိုလ္မႉး- ဘ႐ွင္။ အေနာ္ရထာအရင္က ျမန္မာနိုင္ငံ (၁၉၇၅) ဒုတိယအၾကိမ္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း - ျမန္မာဆိုတာ(၂၀၀၄) ဦးရည္စိန္ - ေ႐ွးေဟာင္းတိဘက္ျမန္မာမ်ားနွင့္ ယင္းတို႔ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလာရာလမ္းေၾကာင္းမ်ား ဦးဖိုးလတ္ - ျမန္မာအစ(၁၉၇၃) ေဒါက္တာထင္ေအာင္- Burmese History Before 1287 ပုဂံမပ်က္မီကျမန္မာ့သမိုင္း(ေအာင္သန္း မႏၲေလး -ဘာသာျပန္)(၁၉၇၃) ခ်စ္စံဝင္း- ျမန္မာ့ျမိဳ႕ေဟာင္းတေကာင္း႐ုပ္ပံုလႊာ(၂၀၀၄) ဘုန္းတင့္ေက်ာ္ - လြန္ခဲ႔ေသာနွစ္၂၂၀၀ ေက်ာ္အေထာက္အထား႐ွိခဲ႔သည့္ ျမန္မာတို႔၏သမိုင္းအမွန္ (၂၀၁၀) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=475791792469677&set=a.474475725934617.100938.474473762601480&type=1&permPage=1 Photo credit to : www.yunanntour.net ယူနန္ေတာင္ပိုင္း နွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ပထဝီအေနအထားေလ့လာနိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။
