တံလွပ္ဆိုတာ ေလထုလွည့္စားမႈေၾကာင့္ ပူျပင္းလွတဲ႔ သဲကႏာၱရ ျဖစ္ေစ ေျဖာင္႔ျဖဴး ေနတဲ႔လမ္းမၾကီး ေပၚမွာျဖစ္ေစ ေရျပင္ၾကီး ေပၚေပါက္ေနသေယာင္ ထင္ျမင္မိတဲ႔ အျမင္မွား ( Optical Illusion ) ကိုဆိုလိုတာပဲ ျဖစ္တယ္ ။
ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားနွင့္ ျမန္မာ့စကားပံုမ်ားတြင္ တံလွပ္ ( mirage ) ကို ဥပမာလကၤာအျဖစ္အသံုးျပဳတတ္တဲ႔ အဓိပၸါယ္ကို ဖြင္႔ၾကည့္ရမယ္ဆိုလွ်င္ သဘာဝ ဝန္းက်င္၏ သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ သူ႔အလိုလို ျဖစ္ေပၚလာသည္ကိုအမွန္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆျပီး မစံုစမ္း မစစ္ေဆးပဲ လက္ခံယံုၾကည္သူမ်ားကို တံလွပ္နွင့္ အနွိဳင္း ျပဳေလ႔ရွိပါတယ္ ။
“ တံလွပ္(တံလွ်ပ္)ကို ေရထင္ ေရႊသမင္ အလိုက္မွား ” ဆိုတဲ႔ စကားလံုး အသံုးအႏွဳန္း ကို ေလ႔လာၾကည့္ရင္ သိနိုင္မွာပါ ။
တံလွပ္အသံုးကို ျမန္မာ႔သမိုင္း ရွာပံုေတာ္ဆိုတဲ႔ စာအုပ္ထဲမွာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း သံုးထားတာေတြ႔ပါတယ္ ။ ပါးစပ္ရာဇဝင္ - ၄ ေရွးစကားတံလွပ္ဆိုျပီး ေရွးစကား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ တံလွပ္သဖြယ္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ေဖာ္ျပရလွ်င္ “ ေရွးစကားကို ေျပာတဲ႔လူက သူ႔ျမင္ခ်င္တဲ႔ အကြက္ကို သူ႔စိတ္နွင့္ မြမ္းမံျပီး တင္ျပလာတဲ႔အခါ ျခံဳငံုမိတဲ႔ အျမင္လြဲသြားမယ္ ။ လြဲတတ္တယ္ ။ အမွတ္မထင္ ( inadvertently )မွားသြားတာလဲ ျဖစ္မယ္ ။ တမင္ညာေျပာ ( intentionally )တာလဲ ျဖစ္မယ္ ။ စတင္ေျပာတဲ႔ တစ္ပါးစပ္က နွစ္ပါးစပ္ ၊ သံုးပါးစပ္နဲ႔ ခုထိဆို ဘယ္ေလာက္မ်ား အပိုအကဲ ဝင္ေနလဲ ေျပာဖို႔ခက္သြားျပီ ” လို႔ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္ ။
ေရွးစကားနွင့္ နည္းတူပင္ နွဳတ္ေျပာ ၊ အစဥ္အဆက္ ေျပာ ၊ ေကာက္သင္းေကာက္ စကား အစရွိတဲ႔ ပါးစပ္ရာဇဝင္ ဆန္ဆန္ မွတ္တမ္းမ်ားကို တံလွပ္ကဲ႔သို႔ သေဘာထားျပီး ဇကာ အထပ္ထပ္နွင့္ တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆးျပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္ဖို႔ကို တိုက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ႔တယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္ ။
ေရွးစကား ေရွး မွတ္တမ္းေတြ၏ အမွားမ်ားကို စတင္သတိထားမိခဲ့သူက ေတာ့ တြင္းသင္းမင္းၾကီး ျဖစ္ပါတယ္ ။ ေက်ာက္စာေတြ ရာဇ၀င္နဲ့ တိုက္ဆိုင္ေတာ့ လြဲေနတာေတြ ေတြ ့လာလို ့ တြင္းသင္း ရာဇ၀င္သစ္ ဆိုျပီး ေရးသားျပဳ စုခဲ့တာမ်ိဳးကလည္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအတြက္ ျမင္သာထင္ရွားတဲ႔ ျဖစ္ရပ္ပါ ။
အစဥ္အဆက္ေျပာစကား နွဳတ္ေျပာစကား ေကာက္သင္းေကာက္စကား ေရွးစကား စသည္တို႔ကို မည္မွ် အခိုင္အမာယူသင္႔သနည္း ဆိုေတာ့ ဇကာနွင့္တိုက္သလို ေသခ်ာ စစ္ေဆးျပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္သင္႔ေၾကာင္း တဖြဖြမွာၾကားခဲ႔ေသာ ဆရာ႔စကားမွာ အပိုမဟုတ္ပါ ။
လူူတိုင္းလိုလို သိထားျပီး ျဖစ္ေသာ ျမင္သာထင္ရွားေသာ ဥပမာျဖင့္ တင္ျပရလွ်င္
ျမန္မာ႔သမိုင္းဦးစြန္း လက္နက္နိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို စနစ္တက် ထူေထာင္ခဲ႔ေသာ ပုဂံမင္းၾကီး အေနာ္ရထာ /အေနာ္ရထာမင္းေစာ၏ အမ ည္နာမ တစ္လံုးကိုပင္ ေရွးျမန္မာၾကီးတို႔ အမွန္အကန္ဆံုး လက္ဆင္႔ကမ္းနိုင္ခဲ႔သည္ေလာ
အေနာ္ရထာဟူေသာ ပုဂံမင္းၾကီး၏ အမည္နာမကို သမိုင္းပညာရွင္တို႔က အနိရုဒၶ ဟု သုံုးနွဳန္းၾကသည္ ။ အနိရုဒၶ အမည္ကို သကၠတဘာသာျဖင့္ ခပ္နွိပ္ ပါရွိေသာ ေျမပံုဘုရားမ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံ အထက္ပိုင္း အညာ ဧရာဝတီ ျမစ္ဆံုမွ အေၾကတြင္ တြံေတးအထိ ေနရာအနွံ႕႔အျပားတြင္ ေတြ႕ရ၍ ျဖစ္သည္ ။ ထိုေျမပံုဘုရားမ်ားတြင္ ေရးထိုးပါရွိခဲ႔ေသာ “ နိဗၺာန္ကိုလိုသျဖင့္ အနိရုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ လက္ေတာ္ျဖင့္ စီမံျပဳလုပ္ေသာ ဘုရားမ်ား ျဖစ္သည္ ” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ေၾကာင့္ ထိုမင္းကို အနိရုဒၶဟုသာ သတ္မွတ္၏ ။
၁၆ရာစုတြင္ ရွင္မဟာ သီလဝံသ၏ ရာဇဝင္ေက်ာ္ ၊ ၁၇ရာစုတြင္ ေျမာက္နန္းဆရာေတာ္၏ ရာဇာဝင္ခ်ဳပ္ နွင့္ အမည္မသိစာဆို၏ ဇာတာေတာ္ပံု ရာဇဝင္ ၊ ၁၈ရာစုတြင္ ဦးကုလား ျပဳစုခဲ႔ေသာ ရာဇဝင္ခ်ဳပ္ ရာဇဝင္လတ္ ရာဇဝင္ၾကီး ၊ ၁၉ရာစု တြင္ ဘၾကီးေတာ္ဘုရား၏ သမိုင္းေကာ္မရွင္က ျပဳစုခဲ႔ေသာ မွန္နန္းရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး ၊ ေညာင္ကန္ဆရာေတာ္၏ သီဟဠဒီပ ျမန္မာရာဇဝင္ အခ်ဳပ္ နွင့္ ရာဇဝင္ခ်ဳပ္ လကၤာ ၊ မံုေရြးဆရာေတာ္၏ မံုေရြးရာဇဝင္ အစရွိေသာ ရာဇဝင္စာအုပ္မ်ားနွင္႔ ၎တို႔၏ ေနာက္ဆက္တြင္ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ အေနာ္ရထာ /အေနာ္ရထာမင္းေစာဟုသာ ေဖာ္ျပပါရွိသည္ ။
ထို႔အတူ ပုဂံေခတ္ ျပင္ပကာလတြင္ ေရးထိုးခဲ႔ေသာ ေနွာင္းေခတ္ ေက်ာက္စာမ်ား တြင္လည္း အေနာ္ရထာ အေနာ္ရထာမင္းေစာဟု သံုးနွဳန္းပါရွိ ခဲ႔ရာ ကြဲျပားမႈကို ျမင္သာထင္ရွားစြာ ေတြ႔ျမင္နိုင္ပါသည္ ။
ရာဇဝင္ဟူသေရြ႕ စုစည္းရသမွ် ေက်ာက္စာ ေပစာ ပုရပိုက္စာ အုတ္ခြက္စာမ်ားကို လက္ဆင္႔ကမ္း ကူယူထားရသည့္ အမွန္တရား အရ ပညာရွင္ လက္ခံေသာ အမည္နာမ အနိရုဒၶနွင့္ ရာဇဝင္လာ အေနာ္ရထာ အေနာ္ရထာ မင္းေစာ အမည္တို႔မွာ သိသာထင္ရွားစြာ ကြဲျပားလြဲမွားေနေၾကာင္း သိနိုင္သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးျမန္မာၾကီးတို႔မွာ သမိုင္းတစ္ေခတ္လွ်င္ တစ္ေယာက္ဆိုသေလာက္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ထင္ရွားခဲ႔သည္ဟု ၎တို႔ ညႊန္းဆိုခဲ႔ၾကေသာ မင္းတစ္ပါး၏ အမည္နာမကိုပင္ မွန္ကန္စြာ လက္ဆင္႔ကမ္းနိုင္ခဲ႔သေလာ ခ်င္႔ခ်ိန္ၾကည့္နိုင္သည္ ။
တံလွပ္သေဘာ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ေရအိုင္အား အမွန္တကယ္ ဟုတ္မဟုတ္ သြားေရာက္ စံုစမ္းျခင္း မရွိပဲ အျမင္အတိုင္းသာ ေရအိုင္ဟုသာ မွတ္တမ္း ျပဳခဲ႔ၾကသေလာ ။ မင္းဆက္လကၤာ မင္းဆက္သာခ်င္းမ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း ရြတ္ဆိုရာတြင္ အသံထြက္ လြဲမွားခဲ႔သည္ေလာ ။ သို႔တည္းမဟုတ္ မင္းဆက္ေျပာင္းခ်ိန္ ေခတ္ေျပာင္းခ်ိန္ေၾကာင့္ အႏြယ္မတူသည့္ ေနာင္တတ္ေသာ မင္းဆက္၏ ဓေလ႔နွင့္ ကိုက္ညီေစရန္ သတ္မွတ္ေစမႈေၾကာင့္ေလာ ။
နွစ္ေပါင္း ၂၀၀ေက်ာ္ကာလအတြင္းက အေရးၾကီး ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏ အမည္နာမကိုပင္ တိက်စြာ မွတ္တမ္းမျပဳနိုင္ခဲ႔သည္မွာ ထင္ရွားေနပါသည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးစကားကို တံလွပ္ကဲ႔သို႔ သေဘာမထားမိပဲ စနစ္တက် မစစ္ေဆးေသာ အခါ တံလွပ္သည္ ေရအိုင္ျဖစ္ရ၍ ထပ္မံကူးယူသူတို႔မွာလည္း ေရအိုင္ဟုသာ ယံုၾကည္ လက္ခံ ေနၾကသည္လားဟု ေတြးမိရင္း ။
